Partie polityczne w Polsce

Partie polityczne - podstawa prawna

Konstytucja z 1997 roku (wolność tworzenia i działania partii politycznych)

Partia polityczna wg. Konstytucji

dobrowolne i równe zrzeszenie obywateli w celu kształtowania metodami demokratycznymi polityki państwa

Założenie partii politycznej

partia uzyskuje osobowość prawną z chwilą wprowadzenia do ewidencji partii politycznych, prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Warszawie

Zgłoszenie partii do ewidencji zawiera:

nazwę; siedzibę partii; statut partii; skład osobowy organu reprezentującego partię; listy poparcia z podpisami minimum 1000 obywateli

Statut partii

wewnętrzny regulamin określający cele, zadania, środki ich realizacji, organy partii oraz sposoby ich ustanawiania

Odmowa rejestracji partii

orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności zasad działania partii z konstytucją

Powody niezarejestrowania partii

działanie partii niezgodne z interesem narodowym; odwołanie się do praktyk i ideologii totalitarnych (nazizm, faszyzm, komunizm); złożenia nienawiści rasowej lub narodowościowej; stosowanie lub nawoływanie do przemocy w celu zdobycia władzy; utajnienie struktur organizacji bądź członkostwa w partii

Sposoby finansowania partii politycznych

składki członkowskie; darowizny; spadki; dochody z majątku partii; kredyty bankowe; dotacje; subwencje

Subwencja

dofinansowanie z budżetu państwa dla partii, które przekraczają 3% poparcia w wyborach do parlamentu (poza subwencjami partie polityczne nie mogą być dofinansowywane ze środków publicznych)

Koalicja

porozumienie w celu wspólnego działania

Typy koalicji

stała (w celu zrealizowania programu politycznego); doraźna (dla zrealizowania jednorazowego celu); wyborcza (w celu utworzenia wspólnej listy wyborczej); rządowa (w celu powołania wspólnego rządu); parlamentarna (w celu uzyskania większości parlamentarnej)

Platforma Obywatelska (PO)

partia liberalna / chadecja; założona w 2001 r. jako ruch społeczny, w 2002 r. jako partia; inicjatorami byli Andrzej Olechowski, Donald Tusk i Maciej Płażyński; znani działacze to: Donald Tusk, Hanna Gronkiewicz-Waltz, Bronisław Komorowski

Prawo i Sprawiedliwość (PiS)

centroprawica; rok założenia - 2001; znani działacze to: Jarosław Kaczyński, Lech Kaczyński (zm. 10 kwietnia 2010), Przemysław Gosiewski (zm. 10 kwietnia 2010), Beata Kempa

Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL)

centrum / partia ludowa; partia założona w 1990 r. choć nawiązująca do tradycji przedwojennego PSL-u; znani działacze to: Waldemar Pawlak, Jarosław Kalinowski, Franciszek Stefaniuk, Józef Zych, Eugeniusz Kłopotek

Lewica i Demokraci (LiD)

socjaldemokracja / liberalizm społeczny; założona w roku 2006, rozwiązana w marcu 2008 roku; znani działacze to: Wojciech Olejniczak, Jerzy Szmajdziński (zm. 10 kwietnia 2010r.), Marek Borowski

Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej

partia populistyczna nawiązująca do agraryzmu i socjalizmu; założona w 1992 roku ze związków zawodowych rolników; znani działacze to: Andrzej Lepper, Renata Beger, Danuta Hojarska, Stanisław Łyżwiński

Liga Polskich Rodzin (LPR)

narodowa demokracja; założona w 2001 roku; znani działacze to: Roman Giertych, Wojciech Wierzejski

Mniejszość Niemiecka (komitet wyborczy)

na podstawie traktatu polsko-niemieckiego mniejszość niemiecka zamieszkująca terytorium Polski ma prawo zgłaszać kandydatów w wyborach parlamentarnych (zazwyczaj 2 mandaty w Sejmie), posłowie ci wybierani są z województwa opolskiego; istnieje od 1991 roku; znani działacze to: Helmut Paździor, Ryszard Gala

Sojusz Lewicy Demokratycznej (SLD)

socjaldemokracja; jako koalicja Sojusz funkcjonował od 1991 r., samodzielną partią został w 1999 roku; znani działacze to: Wojciech Olejniczak, Ryszard Kalisz, Jerzy Szmajdziński (zm. 10 kwietnia 2010r.)

Unia Pracy (UP)

socjaldemokracja; partia założona w 1992 roku; znani działacze to: Adam Gierek, Waldemar Witkowski, Ryszard Bugaj, Marek Pol

Akcja Wyborcza Solidarność (AWS)

prawica; partia założona w 1996 roku przez działaczy NSZZ Solidarność, a rozwiązana w 2001; znani działacze to: Marian Krzaklewski i Jerzy Buzek

Unia Wolności (UW)

elementy socjaldemokracji, chrześcijańskiego centrum, konserwatyzmu i prawicy; założona w 1994r., w 2005 r. przekształciła się w Partię Demokratyczną - demokraci.pl; znani działacze to: Władysław Frasyniuk, Bronisław Geremek (zm. 2008 r.), Tadeusz Mazowiecki, Leszek Balcerowicz, Hanna Suchocka

Socjaldemokracja Polska (SdPL)

socjalliberalizm / socjaldemokracja; założona w 2004 roku; znani działacze to: Marek Borowski, Marek Balicki, Jolanta Banach

Stronnictwo Demokratyczne (SD)

socjalliberalizm / socjaldemokracja; założona w 1937 roku; znani działacze to: Krzysztof Góralczyk, Jan Klimek, Andrzej Arendarski, Karol Modzelewski

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR)

marksizm / leninizm; założona w 1948 roku i rozwiązana w 1990 roku; znani działacze to: Bolesław Bierut, Władysław Gomułka, Edward Gierek, Wojciech Jaruzelski, Mieczysław Rakowski

Porozumienie Centrum (PC)

chrześcijańsko-demokratyczna; założona w 1990 roku i rozwiązana w 2001 roku; znani działacze to: Jarosław Kaczyński, Krzysztof Putra, Adam Glapiński

Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe (ZChN)

narodowo-chrześcijańska; założona w 1989 roku, rozwiązana w 2007 roku i ponownie zarejestrowana w 2008 roku; znani działacze to: Antoni Macierewicz, Marek Jurek, Stefan Niesiołowski, Kazimierz Marcinkiewicz

Unia Polityki Realnej (UPR)

konserwatywny liberalizm; założona w 1989 roku; znani działacze to: Janusz Korwin-Mikke, Wojciech Popiela

Partia Demokratyczna - demokraci.pl

demoliberalizm / socjalliberalizm; założona w 2005 roku; znani działacze to: Bronisław Geremek, Janusz Onyszkiewicz, Tadeusz Mazowiecki, Władysław Frasyniuk

Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej (SdRP)

lewicowa; założona w 1990 roku i rozwiązana w 1999 roku; znani działacze to: Aleksander Kwaśniewski, Leszek Miller, Jerzy Szmajdziński

Kongres Liberalno-Demokratyczny (KLD)

centroprawica / konserwatywny liberalizm; założona w 1990 roku i rozwiązana w 1994 roku; znani działacze to: Jan Krzysztof Bielecki i Donald Tusk