Nauka o karze

pojęcie kary

to osobliwa dolegliwość ponoszona przez sprawcę jako odpłata za pop przest, wyrażająca potępienie pop czynu i wymierzana w imieniu panstwa przez sad

sankcja bezwzględnie oznaczona

sankcja dokładnie określona w ustawie za konkretne przest. Określa dokładnie rodzaj kary i jej wysokość

sankcja względnie oznaczona

ustawa podaje granica kary a sąd dokonuje konkretyzacji w postaci kary określonej co do wysokosci

sankcje proste

charakteryzują się tym ze ustawodawca operuje tylko jednym rodzajem kary okreslona oczywiscie w sposob ramowy (poprzez wskazanie dolnej i gornej granicy prawa np.)

sankcje złożone

ustawodawca operuje wieloma rodzajami kary, przewiduje 2 lub więcej rodzajów kary

cele kary

uczynienie zadość sprawiedliwości naprawienie szkody poszkodowanemu satysfakcja poszkodawanego prewencja szczególna (bo kształtuje przyszłe zach sprawcy) prewencja ogolna

funkcje kary

sprawiedliwościowa izolująca (eliminująca) prewencyjna poprawcza kompensacyjna (umożliwia zadośćuczynienie)

kara grzywny jako kara samoistna

grzywna jest kara samoistną gdy jest podstawową karą w przypadku określonego typu czynu zabr

zasady wymiary kary grzywny

Grzywna może mieć dwie formy, pierwsza to kwotowa a druga orzekana w stawkach dziennych. Kwotowa polega na uiszczeniu pewnej kwoty, ustalonej przez sąd w wyroku, na rzecz skarbu państwa. A grzywnie w stawkach dziennych okresla sie poprzez ustalenie liczby stawek dziennych oraz jej wysokosc

istota grzywny kumulatywnej

jest to kara orzekana OBOK kary pozb woln w dwoch przypadkach: 1. sprawcadopuscil sie czynu w celu osiagniecia korzyski majatkowej lub osiagnal korzyc majatkowa

istota kary pozb wol

polega na odosobnieniu osoby skazanej na okreslony czas w zakladzie karnym. Ma to funkcje izolacyjna sprawcy od spoleczenstwa, chroni w ten sposob inne osoby. Pozb wol jest duza dolegliwoscia dla skazanego

funkcje kary pozb wol

-f. eliminacyjna - poprawcza, wychowawcza -odstraszająca

zakaz orzekania kary grzywny

jezeli dochody sprawcy, jego syt finansowa lub mozliwosc zarobkowe uzasadniaja przekonanie ze sprawca grzywny nie uisci i nie bedzie mozna sciagnac w drodze egzekucji

istota kary ogr woln

od miesiaca do 12 m. Zasadnicze znaczenie ma obowizek wykonywania przez skazanego pracy na cele spol (od 20 do 40h) skazany w tym czasie np nie moze zmieniac msc stalego pobytu

co to ciąg przestępstw i zasada wymiaru kary

ciąg polega na tym ze sorawca w krotkim odstepie czasu popelnia 2 lub wiecej przestepst w podobny sposob, zanim zapdl wyrok chociazby nieprawomocny za ktorekolwiek z tych przestepstw. Sad orzeka kare na pods przeposu ktorego znamiona tych przest wyczerpuje, a wysokosc gornej granicy zwieksz o polowe

istota środku karnego

dodatkowa dolegliwosc wymierzana sprawcy przest lub wykroczenia obok lub czasami zamiast kary. Realizuje on oboczne cele post karnego ktore nie moga byc w sposob dostateczny uwzglednione przez sad w razie poprzestania na wymierzeniu samej kary

pozbawienie praw publ

funkcja moralnego potepiania sprawcy, podkreslenie ze okazal sie niegodny sprawowanych ról spol

nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym

jesli przest bylo pop z uzyciem przemocy na szode os wspolnie zamieszkujacej ze sprawca. Musi zachodzic obawa ze oskarzony ponownie pop przestepstwo z uzyciem przemocy wobec tej osoby

funkcje zakazu prowadzenia pojazdu

-prewencyjna -ochorna bezpieczenstwa komunikacji - represyjna

przepadek owoców przestępstwa

przedmioty pochodzace z przestepstwa, jezeli nie podlegaja zwrotowi na rzecz pokrzywdzonego, moga być przedmiotem przepadku. Takie przedmioty pochodza z przestepstwa bezposrednio i posrednio

przepadek korzyści majątkowej

sąd orzeka przepadek takiej korzyści lub jej równowartość, którą sprawca użyskał z przest pośrednio i bezpośrednio

nawiązka

obowiązek uiszczenia na rzecz pokrzywdzonego kwoty podwojonej wysokości w stos do wyrządzonej szkody Moze byc zast zamiast obowiazku napraw szkody. Ma char odszkodowawczy a w mniejszym stopniu represyjny

obowiązek naprawienia szkody

srodek karny polegajacy na obowiązkowym naprawieniu szkody (w calosci lub czesci) wyrzadzonej przestepstwem szkody

zasada swobodnego uznania sędziowskiego

sąd wymierza kare wg swojego uznania w granicach przeidzianych przez ustawe. Nie oznacza jednak dowolnosci bo musi brac pod uwage ustawy jak i dyrektywy

dyrektywy ogólne wymiaru kary

stopien winy sprawcy humanitaryzm kary stopien szkodliwosci społ czynu prewencja ogolna i indywidualna

dyrektywy szczególne wymiaru kary

są rozwinięciem i uszczegółowienien dyr ogólnych + te które opierają sie na faktach wyprzedzajacych czyn i nastepujacych po nim (sposob zycia oskarzonego przed pop przest, zachowanie sie po pop przest

przesłanki nadzwyczajnego obostrzenia kary

ciąg przestepstw recydywa specjalna uczenienie sobie z pop przest stalego zrodla dochodu pop przest w zoorganizowanej grupie lub zwiazku przestepczym przest o char terrorystycznym

przesłanki nadzwyczajnego złagodzenia kary

przekroczenie granic obrony koniecznej pop czynu w stanie niepoczytalnosci w znacznym stopniu ograniczonej w stos do młodocianego jesli sprawca pojednal sie z poszkdowanym szkoda zostala naprawiona ze wzgl na postawe oskarznonego (skrucz, poczynil starania o naprawienie szkody) przestepstwo nieumyslne jesli sprawcy najblizszy poniosl powazny uszczerber na zdrowiu z pop przestep

istota środków probacyjnych

istota tkwi w załozeniu ze efekt resocjalizacyjny wobec sprawcy przest nie wykazujacego cech glebokiej demoralizacji mozna osiagnac w warunkach kontrolowanej wolnosci, nakladajac na niego stosowne obowiazki i poddaje dozorowi kuratora

przesłanki warunkowego umorzenia postepowania

pop przest jest zagr kara nieprzekraczającą 3 lata pozb wol istnieje pozytywna prognoza wina i spol szkodliwosc nie sa znaczne

charakter prawny warunkowego zawieszenia wyk orzeczonej kary

zawieszenie ma char fakultatywny. Przy wystapieniu okreslonych przeslanejsad moze ale nie musi orzec zawieszenie wykonania orzeczonej kary. Sad moze w kazdej chwili podjęc warunkowe zawieszenie wyk kary

zbieg podstaw do nadzwy złagodzenia i obostrzenia kary

jesli zachodzi kilka niezaleznych podstaw do nadzw złagodzenie lub obostrzenia kary to są moze tylko raz kare zlagodzic lub zaostrzyc biorac pod uwage zbiegajace sie przepisy

przesłanki do zast grzywny niesamoistnej

gdy sprawca dzialal w celu uzyskania korzysci majatkowej lub tez korzysc majatkowa z pop przes osiagnal

warunkowe zawieszenie wyk kary w stosunku do mlodocianego i nieletniego

mlodociany ma dluzszy czas proby przy warunkowym zawieszeniu wyk kary na nie krotszy niz 3 lata oraz obowiazkowy dozor kuratora jesli przest bylo umyslne nieletni- umieszczenie w zakladzie poprawczym

zatarcie skazania w przyp zastsowania środków probacyjnych

zatarcie nastepuje z mocy prawa z uplywem roku od wydania prawomocnego orzczenia

istota środków zabezpieczających

maja funkcje zabezpieczenia spoleczenstwa przed niebezpieczenstwem ze strony osob naruszajacych prawo karne. Maja zapobiegac ponowne pop przes przez sprawce czynu zabr. 2 rodzaje: izolacyjno- lecznicze i administracyjne

przeslanki stos środków zabezpieczajacych

jesli istnieje prawdopodobienstwo ze sprawca popelni ponownie przest jesli sprawca popelni przest umysle o znacznym stopniu spol szkodl art 93

zasada wzglednej oznaczonosci srodkow zabezpieczajacych

sad musi wskazac rodzaj i wysokosc kary i srodkow karnych. unimozliwia to modyfikacje po uprawomocnieniu sie orzeczenia

przedawnienie karalnosci

polega na tym ze po pewnym czasie nie mozna pociagnac do odpowiedzialnosci karnej za pop przestepstwo osoby

wyłączenie biegu przedawnienia

nie stosuje sie do zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkosci i przestepst wojennych, umyslnego przesteostwa: zabojstwa, ciezkiego uszkodzenia cialai zdrowia

istota abolicji

polega na zakazie wszczescia post karnego lub nakazuje jego umorzenie wskunek uchylenia karalnosci pewnych czynow

ułaskawienie

nalezy do kompetencji prezydenta. kara moze byc zmiejszona, darowana a takze zatarta. Ale nie mozna zmieniac decyzji o char cywilnoprawnym. Dotyczy konkretnej osoby

Amnestia

jest to zbiorowy akt łąski ktory polega na darowaniu lub złagodzeniu kar prawomocniej orzeczonych za przestepstwa

zasada zaliczania aresztu tymczasowego i faktycznego pozb wol na poczet orzeczonej kary

na poczt rzeczywistej kary zalicza sie okres rzeczywistego pozb wolnosci zaokraglajac do pelnego dnia 1 dzien rzeczywistego pozb wol = 1 dzien pozb wolnosci, 2 dni kary ogr wol lub 2 stawki dziennej grzywny

prewencja negatywna

polega na odtraszeniu potencjalnych sprawcow przez to ze okreslone czyny sa zabronione a takze przez to ze wymierzane są kary za przestepstwa

prewencja pozytywna

kształtowanie świadomosci prawnej spol przez wymierzenie sprawiedlisoci w sprawacg o przestepstwa. sprzyja temu: publ char rozprawy glownej, publiczne oglaszanie wynikow a takze mozliwosc podania ich tresci do publ wiadomosci