Układ pokarmowy cz. I

Ilo warstwową budowę ma przewód pokarmowy?

cztero warstwową

Z jakiej tkanki zbudowana jest blaszka właściwa przewodu pokarmowego?

Z tkanki łącznej wiotkiej, a wyjątkowo z tkanki łącznej siateczkowatej w jelicie cienkim i grubym lub z tkanki łącznej zwartej w podniebieniu twardym i dziąśle

Co występuje w błonie podśluzowej przewodu pokarmowego?

1. naczynia krwionośne i limfatyczne, 2. sploty nerwowe Meissnera, 3. skupienia tkanki limfoidalnej w postaci grudek chłonnych

Gdzie pojawia się po raz pierwszy w przewodzie pokarmowym blaszka mięśniowa błony śluzowej?

Od przełyku

Ile warstw mieśni gładkich ma blaszka mięśniowa błony śluzowej?

2 warstwy - okrężną wewnętrzną oraz podłużną zewnętrzną

Z ilu warstw mięśni zbudowana jest błona mięśniowa zasadniczo?

Z 2

Gdzie występuje błona mięśniowa złożona z 3 warstw?

1. górny i środkowy odcinek przełyk, 2. żołądek

Gdzie występują sploty nerwowe Auerbacha?

W błonie mięśniowej, pomiędzy dwoma warstwami mięśni

Przez jakie gruczoły produkowana jest ślina?

Przez gruczoły ślinowe małe oraz duże

jakiego pochodzenia jest nabłonek jamy ustnej?

ektodermalnego

Gdzie występuje w jamie ustnej nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący? 4

1. zewnętrzne powierzchnie warg, 2. część grzbietowa języka (brodawki nitkowate przedniej i środkowej powierzchni języka), 3. dziąsła, 4. podniebienie twarde

Gdzie występuje w jamie ustnej nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący? 5

1. część przednia podniebienia miękkie, 2. policzki, 3. dno jamy ustnej, 4. część dolna języka, 5. wewnętrzna powierzchnia warg

Jaki nabłonek występuje na podniebieniu miękkim?

Na części przedniej ku jamie ustnej wielowarstwowy płaski nierogowaciejący, a na części tylnej, nosowej nabłonek wielorzedowy migawkowy

Czym się różni w budowie nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący od nierogowaciejącego?

Tym że nierogowaciejący nie a warstwy ziarnistej i zrogowaciałej

Z jakiej tkanki zbudowana jest błona podśluzowa?

Z tkanki łącznej wiotkiej

Jakie brodawki - wpuklenia do nabłonka, nie uwypuklające go, są krótkie (niskie)? 4

1. policzków, 2. podniebienia miękkiego, 3. podniebienia twardego 4. na wewnętrznej powierzchni warg - w dodatku jest ich malo

Jakie brodawki - wpuklenia do nabłonka, nie uwypuklające go, są wysokie?

brodawki blaszki właściwej błony śluzowej dziąseł

CO dodatkowego znajduje się w blaszce właściwej błony śluzowej jamy ustnej?

1, małe gruczoły jamys ustnej,2. skupienia tkanki limfoidalnej w postaci migdałka podniebiennego

Wymien gruczoły male jamy ustnej w blaszce właściwej błony sluzowje?

1. wargowe, 2. podniebienne (podniebienia twardego), 3. językowe tylne nasady i jako gruczoły ślinowe Ebnera, 4. migdałkowe, 5. łojowe (kącikowe)

Gdzie nie występuje błona podśluzowa w jamie ustnej?

1. podniebienie twarde, 2. dziąsła, 3. grzbietowa powierzchnia języka

Co daje obecność błony śluzowej?

Zwiększa ona ruchomość błony śluzowej względem podłoża

Jakie gruczoły występują w błonie podśluzowej jamy ustnej?

1. językowe przednie, 2. policzkowe, 3. podniebienia miękkiego, 4. łojowe podniebienia miękkiego

Co dodatkowego występuje w błonie podśluzowej jamy ustnej?

1. gruczoły, 2. skupienie tkanki limfoidalnej w postaci migdałka językowego

Czym się różnią naczynia krwionośne w błonie śluzowej a podśluzowej?

1. w błonie śluzowej sploty naczyń ułożone są równolegle i mają mniejsze oczka, 2. w błonie podśluzowej są sploty o dużych oczkach

Z czego powstaje jama ustna?

Z pierwotnej zatoki ustnej

Kiedy pierwotna zatoka jamy ustnej jest ślepo zakończona ektoderma?

w 4-5 tygodniu życia

Co oddziela błona gębowo-gardłowa?

Pierwotną zatokę ustną od ednodermalnej dogłowowej części jelita pierwotnego

Co rozwojowo embrionalnie ogranicza pierwotną jamę ustną i gardło?

4 pary łuków skrzelowych - powierzchnie wewnętrzne

Jaki nabłonek tworzy czerwień wargową?

Cienki, wielowarstwowy płaski rogowaciejący w niewielkim stopniu z dobrze rozwiniętą warstwą jasną

Jakie gruczoły występują w czerwieni wargowej?

Jedynie gruczoły kącikowe tzw. plamki Fordyce'a, których komórki układają się w pęcherzyki

Z czego rozwijają się warga górna?

Z I i II łuku skrzelowego poprzez połączenie ic wyniosłości szękowych i czołowo-nosowych

Z czego rozwijają się warga dolna?

Z wyniosłości żuchwowych I łuku skrzelowego

Z czego rozwijają się mięśnie warg - okrężny ust?

Z mezodermy II łuku skrzelowego

Czym się różni budowa trzonu języka od nasady?

W nasadzie nie ma brodawek językowych, a jest migdałek językowy

Czym się różni budowa dolnej części języka od górnej? 4

1. powierzchnia jest gładka, 2. nie wytwarza brodawek językowych, 3. nie zawiera grudek chłonnych, 4. ma błonę podśluzową więc jest przesuwalna

Ile wszystkich brodawek to brodawki nitkowate?

ok. 90% brodawek

jaka jest wysokość brodawek nitkowatych?

3mm

Gdzie są umieszczone najwyższe brodawki nitkowate?

w części środkowej języka

Ile brodawek wtórnych wytwarza każda brodawka nitkowata?

5-20 brodawek wtórnych

Gdzie głównie występują brodawki grzybowate?

w przedniej części języka

Wysokośc brodawek grzybowatych

1,8mm

W jakim wieku jest najwiecej brodawek grzybowatych?

u dzieci

Gdzie występują brodawki liściaste - blaszkowate?

Na bocznych brzegach tylnej części języka

gdzie występują gruczoły surowicze Ebnera?

W brodawkach okolonych i liściastych

Ile brodawek wtórnych wytwarza brodawka liściasta?

3 - tak jak trójząb

średnica brodawek okolonych

od 1 do 3 mm

ile jest brodawek okolonych?

Od 7 do 12

Ile jest kubków smakowych w całej brodawce okolonej?

ok. 250

o tworzą gruczoły surowicze Ebnera w brodawkach okolonych?

gruczoły językowe tylne

Gdzie występują kubki smakowe?

1. brodawki okolone, liściaste, grzybowate, 2. podniebienie miękkie, 3. powierzchnia językowa nagłośni, 4. tylna ściana ustnej częsci gardła

W jakim wieku jest najwięcej kubków smakowych?

U noworodków

Z czego tworzą się kubki smakowe?

Ze zmodyfikowanych komórek nabłonkowych 40-60

Jakie komórki tworzą kubki smakowe?

1. komórki zmysłowe, 2. komórki podporowe, 3. komórki podstawne

Jakie są różnice pomiędzy komórkami podporowymi a zmysłowymi kubka smakowego?

1. Podporowe mają jasną cytoplazmę, 2. a w częsci szczytowej liczne i wysokie mikrokosmi podczas gdy zmysłowe mają nieliczne i grube mikrokosmki, 3. Mikrokosmk zmysłowych otacza homogenna substancja, a podporowych ziarna o dużej gęstości bogate

Co ile dni komórki kubka smakoweg się odnawiają?

Co 10-14 dni

Jaki nerw zaopatruje kubki smakowe?

IX nerw czaszkowy

Ile włókien nrwowych tworzy gęsty splot u podstawy kubka?

ok. 50

Ile odgałęzień nerwowych dochodzi do środka kubka

ok 200 lub więcej

Kiedy zachodzi tworzenie zawiązków języka?

ok. 3 tygodnia życia zarodkowego

Jaka jest różnica w pochodzeniu nasady oraz trzonu języka?

nabłonek trzonu jest pochodzenia ektodermalnego, a nasady endodermalnego

Z czego tworzą się zawiązki trzonu języka? 2

Z parzystych bocznych guzków językowych, będącymi rozszerzeniami wewnętrznej powierzchni I łuku skrzelowego oraz guzka nieparzystego będącego rozszerzeniem w linii pośrodkowej

Którego tygodnia rozwoju płodowego nabłonek jednowarstwowy sześcienny przekształca się w wielowarstwowy płaski?

około 7 tygodnia życia

Kolejność powstawania brodawek językowych

okolone, liściaste, grzybowate, nitkowate

Kiedy pojawia się gruczoły językowy w rozwoju?

ok 2-3 miesiaca życia

Kiedy pojawia się migdałek językowy w rozwoju?

ok 5 miesiąca życia

Z czego pwostają mięsnie szkieletowe języka i kiedy?

Ok 7 tygodnia życia z migrujących miotomów potylicznych

Charakterystyka małych gruczołów ślinowych

1. nie mają torebki łącznotkankowej i zrazików, 2. to gruczoły rozgałęzione, 3. przewody wyprowadzajace mają krótkie

Co wchodzi w skład ślinianki podjęzykowej?

dwa większe gruczoły oraz 5-20 mniejszych

Co dodatkowego występuje w zrębie ślinianek? 2

1. liczne limfocyty, 2. komórki plazmatyczne - IgA do śliny

Co dodatkowego występuje w przyusznicy?

tkanka tłuszczowa

Co reguluje wydzielanie śliny w śliniankach?

Zespolenia tętniczo-żylne poprzez mniejsze lub większe ukrwienie pojedynczych odcinków wydzielniczych lub całych zrazików

jakie gruczoły należą do surowiczych?2

1. ślinianki przyuszne, 2. gruczoły jeżykowe tylne Ebnera

jakie gruczoły należą do śluzowych? 3

1. gruczoły podniebienne, 2. gruczoły migdałkowe, 3. gruczoły językowe tylne - nasady języka

jakie gruczoły należą do mieszanych?

1. ślinianki podżuchwowe, 2. ślinianki podjęzykowe, 3. gruczoły wargowe, 4. gruczoły przednie języka, 5. gruczoły policzkowe

Jakie komók iwydzielnicze tworzą pęcherzyki lub niepełne pęcherzyki w postaci półksiężycy Gianuzziego?

komórki surowicze, z wyjątkiem komurek surowiczych Ebnera - cewki

Które komórki tworzą cewki?

komórki śluzowe

Czym się różnią cewki śluzowe od pęcherzykó surowiczych?

1. Cewki są większe, 2. ich światło jest szerokie i regularne, 3. komórki są kształu piramidalnego (a nie owalnego), 4. kanaliki międzykomórkowe występuje rzadko (aa tam dużo), 5. cewki mają listewki graniczne

Co znajduje sie pomiedzy błoną komórkową odcinków wydzielniczych a ich błoną podstawną?

komórki mioepitelialne (koszyczkowe Bolla)

Charakter komórek koszyczkowych Bolla

Sa kształtu gwiaździstego podobne do miocytów gładkich ale pochodzenia ektodermalnego

Różnice w budowie komórek surowiczych i śluzowych? 5

1. wysoki piramidalny kształt (śl. są niskie, sześcienne, piramidalne o szerokeij podstawie, 2. ciemna cytoplazma (jasna), 3. kuliste jądro (przecinkowate), 4. niewidoczne granice pomiędzy komórkami (widoczne), 5. ziarnistości kwasochłonne zymogenu (mucy

Co zawiera wydzielina surowicza ślinianek? 6

1. wodę, 2. jony, 3. lizozym, 4. amylazę, 5. nabłonkowy czynnik wzrostu, 6. IgA

Jakim nabłonkiem wysłane są przewody małych gruczołów jamy ustnej?

jednowarstwowym sześciennym lub dwuwarstwowym

Jakie nabłonki są w przewodach wyprowadzających?

1. wstawki - sześcienny, 2. prążkowane - walcowaty, 3. międzyzrazikowe - walcowaty, 4. główne - dwuwarstwowy walcowaty

Co produkują komórki wstawek? 2

1. nabłonkowy czynnik wzrostu EGF, 2. laktoferrynę

Co wydzielają przewody prązkowane?

1. jony potasu, 2. rodanki sodowe i potasowe przeciwbakteryjne, 3. jony metali ciężkich np. ołowiu, 4. IgA, 5. lizozym, 6. nabłonkowy czynnik wzrostu

Ile procent masy ślinianki przyusznej stanowią pęcherzyki surowicze

90%

Na jakiej wysokości uchodzi przewó główny przyusznicy Stenona?

Na wysokości drugiego górnego zęba trzonowego

Jakie są wstawki przyusznicy?

najdłuższe ze wszystkich ślinianek i rozgałęzione

Ile występuje komórek surowiczych w śliniance podżuchwowej?

80%, śluzowych jest 5%

Jakie są wstawki ślinianki podjęzykowej?

krótkie i nie rozgałęziają się

Jakie są przewody prążkowane ślinianki podjęzykowej?

najdłuższe ze wszystkich ślinianek

Gdzie uchodzi przewód główny ślinianki podjęzykowej Whartona?

Na dnie jamy ustnej, bocznie od wędzidełka języka, za dolnymi siekaczami

Ile występuje komórek śluzowych w śliniance podjęzykowej?

60%, a 30% to komórki surowicze

Jakiego pochodzenia są ślinianki?

ektodermalnego

Kiedy i które ślinianki zawiązują się najwcześniej?

ok 6 tygodnia życia zarodkowego - podżuchwowa, przyuszna

Kiedy powstają zawiązki ślinianki podjęzykowej i małych gruczołów jamy ustnej?

W 8 tyg. podj., a w 4 miesiącu życia płodowego małe

Z czego powstają zawiązki ślinianek?

Z pasmowatych wpukleń nabłonka jamy ustnej, który rozgałęzia się drzewkowato i 12 tyg. życia płodowego na swych końcach się dzieli

Kiedy powstają pierwsze zawiązki pierwotnych komórek wydzielniczych gruczołów ślinowych?

Około 18 tyg. życia

Ile procent objętości śliny produkują poszczególne gruczoły ślinowe?

65% podżuchwowa, 30% przyuszna, 5% podjęzykowe, i reszta to małe gruczoły jamy ustnej

Ile śliny wydziela się na dobę?

750-1000 ml

Co powoduje pobudzenie nerwów przywspółczulnych (acetylocholina) ślinianek?

WYdzielanie śliny o dużej zawartości składników nieorganicznych

Co powoduje pobudzenie nerwów współczulnych (noradrenalina, dopamina) ślinianek?

Wydzielanie skąpej ilości gęstej śliny

Przez co wytwarzany jest głównie lizozym?

Przez półksiężyce surowicze

Kiedy zachodzi wymiana zębów mlecznych na stałe?

Między 6 a 12 rokiem życia

Która część zęba jest najbardziej zmineralizowa?

szkliwo w 96%

W jakim stopniu zmineralizowana jest zębina?

w 70%

W jakim stopniu zmineralizowany jest cement?

w 65%

Jakiego pochodzenia są elementy zęba?

Zębina i cement - mezenchymalnego, a szkliwo ektodermalnego

Jaka jest twardość zębiny?

4-5 stopni w skali Mohsa

Co tworzy szkielet zęba?

zębina, na którym opiera się głównie kruche, twarde i nieelastycne szkliwo

Który element zeba chroni go przed złamaniem?

zębina

Do której tkanki pod względem budowy i właściwości fizycznych jest podobma zębina?

tkank iksotnej, lecz jest bardziej zmineralizowana-twardsza i nie posiada jamek kostnych i komórek

Ile % masy stanowią związki organiczne i woda w zębinie?

org 17-18 %, a woda 12-13 %

Jakn azywają się włókna kolagenowe w zębinie?

włókna Ebnera

Charakterystyczne białka niekolagenowe zębiny?

1. fosforyny - wiązące wapń i łączące sie z kolagenem, czyli biorące udział w mineralizacji 2. sialoproteiny - taka sama funkcja

Jak ułożone są kryształy dwuhydroksyapatytów?

równolegle wzdłuż włókien kolagenowych lub proieniście tworząc kuliste przestrzenie zwane kalkosferytami

Jak nazywają się niezwapniałe częsci zebiny?

przestrzenie międzykuliste, międzykulkowe lub zębina międzykulista

Gdzie znajdują się najczęsciej przestrzenie międzykuliste?

w pobliżu szkliwa

Jak nazywają się przestrzenie międzykuliste na granicy z zębiną i cementem?

Warstwa ziarnista zębiny korzeniowej - bo są małe jak ziarna

Jak oco widoczny jest stopniowy przyrost prazębiny i mineralizacja warstw zębiny?

Jako linie przyrostowe tzw. linie Ebnera

Jakie się nazywają poszerzone linie przyrostowe Ebnera?

linie konturowe Owena

Gdzie są szersze kanaliki zebiny?

Na poczatku tzn. od komory i kanalu korzeniowego 3-5mikrometrów, a zwezaja sie od strony szkliwa i cementu 1 mikrometr

Jak są ułożone kanaliki zębiny?

pormieniście i w kształcie litery S w koronie zęba, a równolegle i lekko faliscie w korzeniu

Co zawierają kanaliki zębiny? 3

1. wypustki odontoblastów czyli tzw. włókna Tomesa, 2. bezrdzenne włókna nerwowe, 3. płyn tkankowy

Co to jest osłopnka Neumana?

Jest to cienka warstwa niezmineralizowanej zębiny bpokrywająca wypustki odontoblastów biegnące w warstwie wewnętrznej zębiny