questão                    | 
                
                    resposta                    | 
            
        
        | 
     começar a aprender
 | 
 | 
      Organizacja Narodów Zjednoczonych (UN – United Nations) – organizacja międzynarodowa skupiająca największą liczbę państw członkowskich (192) o największym zasięgu terytorialnym (pięć kontynentów)   
 | 
 | 
 | 
| 
     começar a aprender
 | 
 | 
      wspólne działania Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii podczas II wojny światowej – podpisanie Karty Atlantyckiej   
 | 
 | 
 | 
      Czym była Karta Atlantycka i w jakich okolicznościach powstała?    começar a aprender
 | 
 | 
      Karta Atlantycka była podpisanym przez przedstawicieli USA i Wielkiej Brytanii dokumentem zapowiadającym powołanie po zakończeniu wojny organizacji międzynarodowej odpowiedzialnej za utrzymanie pokoju na świecie; podpisana została na pokładzie okrętu Prince of Wales, kotwiczącego w pobliżu Nowej Fundlandii na Oceanie Atlantyckim   
 | 
 | 
 | 
      Kiedy po raz pierwszy użyto określenie: Narody Zjednoczone?    começar a aprender
 | 
 | 
      w Deklaracji Narodów Zjednoczonych 1 stycznia 1942 roku – była ona zobowiązaniem 26 narodów do walki z faszyzmem   
 | 
 | 
 | 
      Co było najważniejszym krokiem na drodze do utworzenia ONZ?    começar a aprender
 | 
 | 
      podpisanie na konferencji w San Francisco 26 czerwca 1942 roku Karty Narodów Zjednoczonych   
 | 
 | 
 | 
      Data oficjalnego powstania ONZ    começar a aprender
 | 
 | 
      24 października 1945 rok (również oficjalna data obchodów Dnia Narodów Zjednoczonych)   
 | 
 | 
 | 
      Cele ONZ (zgodnie z Kartą NZ)    começar a aprender
 | 
 | 
      utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego; rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami; współpraca zmierzająca do rozwiązania problemów międzynarodowych; promowanie poszanowania prawa człowieka   
 | 
 | 
 | 
| 
     começar a aprender
 | 
 | 
      Zgromadzenie Ogólne; Rada Bezpieczeństwa; Sekretariat; Sekretarz Generalny; Rada Gospodarcza i Społeczna; Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości; Rada Powiernicza   
 | 
 | 
 | 
      Zgromadzenie Ogólne ONZ – najważniejsze informacje    começar a aprender
 | 
 | 
      przedstawiciele wszystkich państw członkowskich i obserwatorzy; każde państwo ma jeden głos; decyzje zapadają większością głosów (sprawy kluczowe większością 2/3); zazwyczaj zbiera się raz w roku   
 | 
 | 
 | 
      Zakres kompetencji Zgromadzenia Ogólnego ONZ    começar a aprender
 | 
 | 
      decyzje podejmowane przez ZO dotyczą: bezpieczeństwa, rozbrojenia, wyboru nowych członków i sekretarza generalnego   
 | 
 | 
 | 
      Rada Bezpieczeństwa ONZ – najważniejsze informacje    começar a aprender
 | 
 | 
      15 członków – 5 stałych (Francja, Wielka Brytania, USA, Rosja, Chiny) i 10 wybieranych na 2-letnie kadencje; decyzje zapadają w sprawach proceduralnych większością zwykłą, a w merytorycznych 9 z 15 głosów   
 | 
 | 
 | 
      Zakres kompetencji Rady Bezpieczeństwa ONZ    começar a aprender
 | 
 | 
      RB rozpatruje spory dotyczące pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego oraz kwestie dotyczące sytuacji, które zagrażają pokojowi na świecie   
 | 
 | 
 | 
      Sposób wybierania wybieralnych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ    começar a aprender
 | 
 | 
      z 10 – 5 z Afryki i Azji, 2 z Ameryki Łacińskiej, 2 z Europy Zachodniej, 1 z Europy Środkowej   
 | 
 | 
 | 
      Sekretariat ONZ – kluczowe informacje    começar a aprender
 | 
 | 
      ciało administracyjne (administracja majątkiem i ustalanie budżetu), kierowane przez Sekretarza Generalnego, funkcjonuje w ramach 5-letniej kadencji   
 | 
 | 
 | 
| 
     começar a aprender
 | 
 | 
      kieruje pracami Sekretariatu; wybierany jest na 5 lat, na wniosek Rady Bezpieczeństwa; zarządza majątkiem ONZ i ma prawo uczestniczych w posiedzeniach wszystkich organów ONZ   
 | 
 | 
 | 
      Dotychczasowi Sekretarze Generalni ONZ    começar a aprender
 | 
 | 
      Gladwyn Lieb; Trygve Lie; Dag Hammarskjold; U Thant; Kurt Wladheim; Javier Perez de Cuellar; Boutros Boutros-Ghali; Kofi Annan; Ban Ki-moon   
 | 
 | 
 | 
      Rada Gospodarcza i Społeczna ONZ – podstawowe informacje    começar a aprender
 | 
 | 
      54 członków, wybieranych przez Zgromadzenie Ogólne na 3 lata (co roku wymieniana jest 1/3 składu); obraduje w Genewie lub Nowym Jorku; decyzje podejmuje zwykłą większością   
 | 
 | 
 | 
      Kompetencje Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ    começar a aprender
 | 
 | 
      decyzje dotyczą spraw gospodarczych, społecznych, kulturalnych i praw człowieka   
 | 
 | 
 | 
      Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości – podstawowe informacje    começar a aprender
 | 
 | 
      15 sędziów wybieranych przez Radę Bezpieczeństwa i Zgromadzenie Ogólne na wniosek Sekretarza Generalnego na 9 lat kadencji z możliwością reelekcji (co 3 lata wymiana 1/3 składu); wyroki Trybunału są ostateczne   
 | 
 | 
 | 
      Rada Powiernicza ONZ – podstawowe informacje    começar a aprender
 | 
 | 
      obecnie nie funkcjonuje – jej głównym celem było nadzorowanie administracji na terenach powierniczych; składała się z 5 członków stałych, którzy zarządzali terytoriami powierniczymi i 5 wybieranych przez Zgromadzenie Ogólne z państw, które takimi terytoriami nie administrowały   
 | 
 | 
 | 
      Czym były tereny powiernicze?    começar a aprender
 | 
 | 
      terytoria zarządzane niesamodzielnie – mogły to być obszary, które nie uzyskały niepodległości, terytoria odłączone od państw nieprzyjacielskich po II wojnie światowej lub obszary oddane dobrowolnie pod powiernictwo (nie było takiego wypadku)   
 | 
 | 
 | 
      Ostatnie terytorium powiernicze    começar a aprender
 | 
 | 
      Palau – wyspa odzyskała niepodległość w 1994 roku   
 | 
 | 
 |