Mit w literaturze dawnej i współczesnej

Mit

(gr. mytos czyli opowiadanie; fabuła), jest to opowieść zazwyczaj narracyjna wyrażająca wierzenia starej społeczności, przede wszystkim archaicznej. Dotyczył zwłaszcza tego co było na początku, opowiadał o powstawaniu Bogów, ludzi, światów. Jego bohaterami były istoty boskie, albo istoty wyposażone w ponad ludzkie właściwości.

Rodzaje mitów

- kosmogoniczne (o powstawaniu świata) -teogoniczne (o powstawaniu Bogów) - antropogoniczne (o powstawaniu ludzi) -genealogiczne (o pochodzeniu rodów) -eschatologiczne (problemy przemijania, śmierci, życia pośmiertnego) -ajtiologiczne (o pochodzeniu zjawisk, nazw, kultur) -heroiczne (o herosach)

Zadania mitów

- organizowanie wyobraźni o świecie, czyli interpretowanie rzeczywistości przyrodniczej, społecznej, egzystencjalnej, -motywowanie do obyczajów i rytuałów (fundament kultury) - kształtowanie więzi społecznych, - zaspokajanie potrzeb religijnych,

Ewolucja mitów

1. Pierwotnie występowały w formie ustnej, mając znacznie religijne (nie miały wersji kanonicznej ani autora) 2. Zapisywane były gdy na ogół traciły więź z wierzeniami i światopoglądem, przechodziły w sferę opowieści i nabierały walorów kulturowych 3. Przestają pełnić dawne funkcje, mogą podlegać różnym interpretacjom i przekształceniom, być przedmiotem parodi

Reinterpretacja

w literaturze, odebranie mitowi pierwotnego znaczenia, nadanie mu formy metafory lub symbolu przekazującego nowe znaczenie. Jest to możliwe ponieważ problematyka mitu jest uniwersalna i dadzą się w nią wpisać różne odmiany ludzkiego losu, wszelkie uczucia, myśli, pragnienia.

Archetyp

-indywidualna postać obrazująca ogólne typy ludzkie i wzorce zachowań

Topos

-niezmienny motyw, obraz literacki bądź językowy, o treściach symbolicznych

Współczesne mity

1. Powstają pełniąc zadania ideowe, artystyczne i praktyczne 2. Tworzą stereotypy, budują nieuzasadnione i irracjonalne wyobrażenia o rzeczywistości 3. Nie wiążą się religią, lecz z literaturą, sztuką i praktyką społeczną 4. Powstają mity dotyczące postaci, wodzów (np. Piłsudzki, Kościuszko), artystów (Elvis Presley, Marlin Monroe), pokoleń (kolumbowie, ułani), narodowe, naukowe (trójkąt bermudzki, teoria rewolucji) 5. Tego typu mity tworzą: literatura, malarstwo, film, środki masowego przekazu