Makro 1

system gospodarczy

zespół podmiotów gospodarczych - przedsiębiorców i konsumentów a także reguły kierujące ich zachowaniem i obszary działalności jak produkcja, konsumpcja. Składa się z 3 stref

strefa realna

strefa działania dotycząca określonego produktu- ciąg strumieni finansowych: nauka technika, produkcja, wymiana konsumpcja

strefa regulacji pierwotnej i wtórnej

pierwotna- system wartości pracowników i pracodawców i konsumentów wtórna- wiąże się z oddziaływaniem państwa oraz organizacji miedzynarodowych

strefa finansowa

analizowana pod względem rynku pienieżnego i kapitałowego. rynek pieniężny - kreacja pieniądza, wycena strumieni finansowych, kreowanie nowych wartości, przekształcanie oszczędnościw inwestycje rynek kapitałowy- pomnażanie bogactwa przez sztuczny przyrost wartosci

Czym zajmuje się makro

Produkcja - polityka fiskalna ceny - polityka pieniężna zatrudnienie - polityka strukturalna dochody - polityka dochodowa stosunki z zagranica- polityka kursowa, handlu zagranicznego

Sektory instytucjonalne

1) przedsiębiorstwa niefinansowe 2) instytucje finansowe i ubezpieczeniowe 3) instytucje rządowe i samorządowe 4) instytytucje niekomercyjne 5) sektor gospodarstw domowych 6) sektor zagranica

Mierzenie efektów, co daje?

pozwala określić dystans - pozwala na określenie efektywności polityki gospodarczej - możemy określać dopuszczalny poziom wydatku na konsumpcje/rozwój - ułatwia wybór czynników wzrostu

Produkcja globalna

Mierzy efekty społeczne. Obejmuję sumę wszystkich sektorów instytucjonalnych. proces produkcji okeślany jest przez produkcję globalną - sumę produkcji globalnej wszystkich sektorów instytucjonalnych. Sumując PG pojawia się problem wielokrotnego liczenia. Musimy odjąć zużycie pośrednie i otrzymujemy Wartośc dodaną brutto

Wartość dodana brutto

Stanowi przeniesienie wartości ze zmaterializowanego półfabrykantu na utworzony środek trwały. skorygowana o podatki od produktów (+) i dotacje do produktów(-) daje nam PKB

Zużycie

Amortyzacja

Ceny rynkowe

cenu brutto, w nich mierzona jest produkcja globalna, pkb obejmują podatki

ceny czynników wytwórczych

w nich mierzona jest wartość dodana, to ceny po jakich przedsiębiorstwa otrzymują zapłatę

metoda wydatkowa

Spożycie + akumulacja = popyt krajowy - NX (ex-imp)= PKB

dochody pierwotne

powstają w procesie tworzenia efektów społecznych.Np. dochody z pracy, z tytułu posiadanego kapitału, państwa z tytułu podatków skorygowane o dotacje, podatki od producentów - dotacje.

Nadwyżka operacyjna brutto

obejmuje: zysk brutto osiagniety przez przedsiębiorstwa - dochody osiagniete przez właścicieli z tytułu prowadzonej działalności w sp.z.o.o. - AMORTYZACJE

metoda dochodowa

Koszty związane z zatrudnieniem (dochody) + podatki - dotacje + nadwyżka operacyjna brutto = PKB

Dochód Narodowy Brutto

suma dochodów pierwotnych wszystkich sektorów instygtucjonalnych powiększony o dochód netto z zagranicy (PKB + dochód netto z zagranicy)

PKB problemy

system liczenia amortyzacji - nie jest jednolity w różnych krajach - struktura cen i produkcji -kursy -nie uwzględnia ZADŁUŻENIA

dochód do dyspozycji brutto gosp domowych

dochód do dyspozycji gosp domowych + nadwyżka operacyjna + wynagrodzenia + dochody z tytułu własności + składki dokonane przez pracodawcę = dochody pierwotne gosp domowych - podatek od dochodu i majątku - składki obowiązkowe + świadczenia z tyt pomocy społecznej, ubezpieczeń, innych transferów = Dochód do dyspozycji brutto gospodarstw domowych

Dochody finalne

są równe popytowi krajowemu. Przeznacfzamy je na zakup dóbr spożycia/akumulacji.

Spożycie

To część dochodu narodowego która przeznaczana jest na zaspokajanie potrzeb gospodarstw domowych. Dzieli się na -prywatne - finansowane przerz gosp domowei instytucje non profit - publiczne - finansowane z funduszy/ świadczeń społecznych. dzielimy je na indywidualne i ogólnospołeczne

spożycie publiczne - indywidualne

kierowane do konkretnych osób w ziązku z ich potrzebami. Obejmuje świadczenia edukacyjne, ochornę zdrowia. Świadczy je sektor instytucji rządowych i samorządowych

spożycie publicznie - ogólnospołeczne

obejmuje świadczenia związane z administracją, ochroną narodową, porządkiem społecznycm, nakłady na prace naukowo-badawczą.

Podział PKB

pierwotny, wtórny, ostateczny pierwotny - to podział który dokonuje się w procesie tworzenia PKB. polega na kształtowaniu się dochodów pierwotnych - wtórny - dochody pierwotne powiększone o NX podlegają procesom (system rynkowy i system finansób publicznych) i kształtują się dochody finalne

Akumulacja

przeznaczenie części DN na inwestycje oraz zwiększanie zasobów ŚT i rezerw

zbyt niski poziom konsumpcji

uruchamia barierę konsumpcji - wywołuje określone reakcje społeczne. Mogą mieć charakter reakcji uświadomionych / nieuświadomionych. Uświadomione - gdy społeczeństwo celowo nie wykorzydstuje swoich możliwości. Nieuświadomione gdy poziom spożycia nie pozwala na pełną regenerację sił i możliwości pracowników. Nie pozwala na własny rozwój. Spada intensywność pracy, zaangażowanie, produktywność.

By nie dopuścić do bariery konsumpcji zaleca się:

Powiększanie poziomu spożycia (w krajach rozwiniętych ma rosnąć o 1% a w nierozwiniętych o 2-3%)

niematerialne czynniki wzrostu

nie związane z akumulacją, przyczyniają się do wzrostu produktywniości - ochrona zdrowia, edukacja, rekreacja kultura

Argumenty za akumulacją

inwestcje pozwalają tworzyć nowe miejsca pracy, -ograniczamy poziom odrzucenia społecznego -wprowadzamy innowacje - rozwój infrastruktury - powiększanie rzeczowych składników majątku obrotowego

Wzrost gospodarczy

proces ilościowego powiększania kategorii ekonomicznychPKB i DNB

Rozwój gospodarczy

proces powiększania kategorii ekonomicznych ilościowy i jakościowy, związany ze zmianami społecznycmi: kwalifikacje, edukacja, ubóstwo, zdrowie, pozion innowayjności, konkurencyjność.

N*w K*k W*e

Praca * produktywnośc pracy Kapitał* produktywność kapitału Wiedza* produktywność wiedzy = PKB

Współzależności czynników

zeszyt Czerniak

Jakie czynniki wpływają na wydajność pracy?

motywacja, organizacja pracy, kwalifikacje, techniczne uzbrojenie pracy

techniczne uzbrojenie pracy

Uz=K/N Uz= y/N wyraża wyposażnienie, Mowi jaki jest poziom nakładów inwestycyjnych w przeliczeniu na jedno stanowisko pracy

Produktywność kapitału - czynniki

typ postępy technicznego, struktura branżowa gospodarki, struktura technologiczna inwestycji, sprawność procesu inwestowania

Typ postępu technicznego

k=deltaK/deltaY= Uz/W

Meade wzór

PKB=U*K + Q*N + rin

Modele neoklasyczne

Podażowe Uwzględniają aktywną rolę rynku, rynek sam doporwadza się do równowagi, praca jestw pełni wykorzystywana - nie ma bezrobocia. Nie potrzebna jest ingerencja państwa. Inwestycje zależą od rozmiarów oszczędności. Przedstawiciele: Kalecki, Mead, Solow

Modele keynesowskie

popytowe: rynek sam nie doporwadzi się do równowagi, potrzeba jest ingerencja państwa, występuje bezrobocie, Wzrost zależy od efektywnego popytu. Inwestycje powodują dwa efekty - popytowy i podażowy.

Jakie czynniki powodują zmianę oceny dochodów w czasie?

postęp technoczno-organizacyjny -czynniki potrzebotwórcze -ryzyko gospodarcze -wycena rynku kapitałowego

porówywanie dochodów

nie wolno porównywać nakładów dochodów z różnych lat. Aby je porównać musimy sprowadzić efekty i nakłady do jednego punktu czasowego

Metoda dyskonta

wzór (2) 1. Metoda dyskonta – pozwala na sprowadzenie wartości kategorii dochodów, kosztów, wypływu, wpływu do roku bazowego

metoda procentu składanego

wzór pozwala przeliczyć wartości kategorii ekonomicznych do warunków wybranego roku docelowego

czynniki subiektywne

wynikają z preferencji konsumentów

majątek

zapewnia nam dochów, zapewnia bezpieczeństwo konsumpcji w prxzyszlosci, prestiż, wieksza wladza, zasób przezornościowy, możliwość dziedziczenia.

czynniki obiektywne

opisują zmianę dochodu w czasie (metoda dys i %składanego)

krzywa obojętności konsumenta

MRS- marginalna stopa substytucji mówi nam o ile ograniczyć konsumpcję w t0 aby zwiększyła się o jednostkę w t1

krzywa obojętności - wzrost stopy procentowej

Wzrost stopy procentowej Kąt nachylenia linii budżetu się zmienia. Jest bardziej ostry. Punkt A przestaje być punktem optymalnym. Stopa zamiany dochodu w czasie maleje. Wzrost Stopy procentowej wywoła zmianę substytucji. Zwiększa się preferencja dla konsumpcji przyszłej. Wzrost stopy procentowej pozwalając na przejście na wyżej położoną krzywą konsumpcji w czasie powoduje efekt dochodowy. Bardziej preferujemy konsumpcję bieżącą.

efekt substytucyjny i dochodowy

Silniejszy jest efekt substytucyjny. Wzrost preferencji dla konsumpcji przyszłej. Jeśli stopa procentowa maleje, sytuacja jest odwrotna. Rosną wtedy preferencje dla konsumpcji bieżącej. Stopa procentowa rośnie  Wzrost oszczędności, spadek konsumpcji Stopa procentowa spada  Wzrost konsumpcji, spadek oszczędności Inflacja zmienia realną stopę procentową. Wzrost inflacji obniża realną stopę procentową. Działa tak jak obniżka stopy procentowej. Zwiększa preferencje dla konsumpcji bieżącej i zmniej

hipoteza dochodu absolutnego

prawdziwą funkcją jest funkcja krótkookresowa. Decyzje konsumpcyjne są podejmowane na podstawie absolutnego poziomu dochodu. Przesunięcie wywołane jest czynnikami strukturalnymi. Ulegamy iluzji statystycznej. Przesunięcie ku górze krótkookresowych krzywych sprawia, iż decyzje na krzywej krótkookresowej pokrywają się z decyzjami na krzywej długookresowej. Do czynników strukturalnych, które powodują przesunięcie krzywej krótkookresowej ku górze zaliczamy: • Migracje ludności ze wsi do miasta (rela

hipoteza dochodu względnego Duesenberry

głosi, że obie funkcje są prawdziwe. Zgodnie z nią prawdziwa jest funkcja długookresowej konsumpcji, jak i funkcja krótkookresowej konsumpcji. Decyzje bieżące są decyzjami wynikającymi z dochodów bieżących, ale również zależą od dochodów przeszłych. Gospodarstwa domowe przyzwyczajają się do pewnego poziomu konsumpcji i obniżenie dochodu bieżącego wywołuje tzw. efekt rygla (efekt związany ze stabilizacją poziomu konsumpcji w warunkach obniżenia dochodów bieżących. Gospodarstwa domowe starają się

hipoteza dochodu permamentnego (współczesna) Friedman

Została sformułowana przez M. Friedmana. Stwierdził, że prawdziwą funkcją konsumpcji jest funkcja konsumpcji długookresowej, która określa wydatki konsumpcyjne wynikające z dochodu permanentnego (Yp). Dochód permanentny jest to dochód zależny od dochodów przeszłych, hipotezy dochodu absolutnego ale również od dochodu okresów przyszłych. Jest to średnioważony dochód bieżących i dochód permanentny Beta – zależy od zmienności procesów gospodarowania. Jeżeli warunki są stabilne, to parametr ten jest

funkcje państwa

alokacyjna stabilizacyjna redystrybucyjna

narzędzia polityki fiskalnej

automatyczne stabilizatory narzędzia dyskrecjonalne

automatyczne stabilizatory

system progresywnego opodatkowania i system zasiłków socjalnych

narzędzia dyskrecjonalne

-system robót publicznych -aktywne formy zwalczania bezrobocia -dyskrecjonalny system zasiłków socjalnych -zmienny system opodatkowania (niezgodny z prawem polskim)

wynik cykliczny

zależy od przebiegu cyklu koniunkturalnego. Jeżeli mamy proces rozwoju (wieksze wpływy podatkowe, mniejsze wydatki socjalne) powinniśmy osiągać dodatni wynik (nadwyżkę) sektora instytucji rządowych i samorządowych. W okresach recesji gdy pojawiają się kłopoty z utrzymaniem wpływów podatkowych, gdy rosną potrzeby wydatków socjalnych naturalną sytuacją jest sytuacja deficytu czyli przewagi wydatków nad dochodami sektora instytucji rządowych i samorządowych. Przyjęto iż wynik cykliczny waha się w p

wynik strukturalny

wynik sektora instytucji rzadowych i samorządowych jaki osiągamy w warunkach wykorzystania czynników wytwórczych. Jeżeli przyjmuje postać deficytu to poglebia dług publiczny. Zgodnie z paktem ... jest to 3% PKB. Więc my mamy nadmierny deficyt. Unia określiła dopuszczalny poziom deficytu na poziomie 1% PKB.

trzy progi oszczędnościowe:

50, 55, 60 % PKB

Ograniczenie wydatków publicznych

prowadzi do: 1) zmniejszenia stopy procentowej 2) ograniczenia presji inflacyjnej 3) zmniejsza ryzyko gospodarcze, zwieksza wiarygodność państwa a to wpływa na zwiększenie siły mnożnikowej impulsów fiskalnych.

Wydatki fiskalne

kreujące impuls fiskalny tworzą procesy mnożnikowe przyczyniające się do wzrostu dochodu. Te procesy w klasycznym ujęciu to będzie 1/1 – c. Jedna jednostka impulsu fiskalnego pobudza do wzrostu dochodu. Wiecej niż o jednostkę. Efekty wydatków fiskalnych mogą przyjąc postać efektów keynsowskich i efektów nie keynsowskich.

efekty keynesowskie i niekeynesowskie

Efekty keynsowskie polegają na tym że wzrost impulsu fiskalnego wywołuje wielokrotny wzrost dochodu. Efekty niekeynsowskie mogą zostac zaoszczędzone zamiast wzrostu dochodu będziemy mieli wzrost oszczędności bez inwestycji, pieniadze zostaną przesuniete na rynki finansowe Impulsy keynesowskie (procesy mnożnikowe) wymaga aby gospodarka charakteryzowała się stabilnością, wysoką wiarygodnością państwa (przewidywalność, stabilność decyzji ekonomicznych finansowych politycznych) Jeżeli brakuje nam st

wzrost podatków- co powoduje?

1) ogranicza dochod do dyspozycji – prowadzi to do zmniejszenia globalnego popytu. 2) Obniża opłacalność produkcji, a w warunkach gospodarki globalnej może prowadzić do przenoszenia produkcji do innych krajów. 3) Obniża przyszłe wolne strumienie pieniężne. A tym samym obniża opłacalność projektów rozwojowych. To hamuje dynamikę wzrostu gospodarczego. 4) sprzyja pojawianiu się negatywnych postaw społecznych, kreowaniu szarej strefy i ucieczki przed opodatkowaniem

TERMS OF TRADE

relacja pomiędzy względną zmianą cen dóbr eksportowanych a importowanych Jeśli ToT>1 to ceny dóbr eksportowanych rosną szybciej niż dóbr importowanych

Jakie czynniki determinują import?

Import: 1) Importochłonnośc gospodarki 2) Poziom PKB 3) Kursy walutowe

Jakie czynniki determinują eksport?

Eksport: 1) Czynniki jakościowo-technologiczne 2) Kursy walutowe 3) Relacje cen krajowych i zagranicznych 4) Stopy procentowe

kurs BID

– ile jednostek waluty krajowej otrzymamy za ile jednostek waluty obcej. I

Kurs ASK

ile zapłacimy