|
questão |
resposta |
|
ipso iure começar a aprender
|
|
|
|
|
|
cessante ratione legis cessat et lex ipsa começar a aprender
|
|
gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawę traci moc i sama ustawa
|
|
|
|
dormiunt aliquando leges, numquam moriuntur começar a aprender
|
|
ustawy czasami drzemią (śpią), ale nigdy nie umierają
|
|
|
|
de iure começar a aprender
|
|
|
|
|
|
ius cogens começar a aprender
|
|
prawo bezwzględnie obowiązujące
|
|
|
|
ius dispositivum começar a aprender
|
|
prawo względnie obowiązujące
|
|
|
|
ignorantia iuris nocet começar a aprender
|
|
nieznajomość prawa szkodzi
|
|
|
|
ignorantia legis neminem excusat começar a aprender
|
|
nikogo nie usprawiedliwia nieznajomość ustawy
|
|
|
|
ius personalissimum começar a aprender
|
|
prawo ściśle związane z osobą
|
|
|
|
lex retro non agit começar a aprender
|
|
|
|
|
|
ius infinitum começar a aprender
|
|
prawo nieograniczone, dające nieograniczone władztwo
|
|
|
|
lex specialis começar a aprender
|
|
ustawa szczególna (specjalna)
|
|
|
|
sensu largo começar a aprender
|
|
w szerokim (szerszym) znaczeniu
|
|
|
|
ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio começar a aprender
|
|
przy takim samym sensie ustawy, takie same postanowienia -lub- gdzie jest taka sama przyczyna ustawy (uzasadnienie), tam taka sama dyspozycja ustawy
|
|
|
|
nudum ius começar a aprender
|
|
gołe prawo (bez możliwości jego zrealizowania-wyegzekwowania)
|
|
|
|
vacatio legis começar a aprender
|
|
okres między ogłoszeniem ustawy a jej wejściem w życie
|
|
|
|
lex severior retro non agit começar a aprender
|
|
ustawa surowsza nie działa wstecz
|
|
|
|
iura novit curia começar a aprender
|
|
|
|
|
|
de lege lata começar a aprender
|
|
z punktu widzenia prawa obowiązującego/ wg ustawy już uchwalonej-obowiązującej
|
|
|
|
executio iuris non habet iniuriam começar a aprender
|
|
wykonywanie/egzekwowanie prawa nie jest bezprawiem
|
|
|
|
secundum legem começar a aprender
|
|
według ustawy (prawa)/ zgodnie z przepisami (prawem)
|
|
|
|
iuxta legem começar a aprender
|
|
według ustawy (prawa)/ zgodnie z przepisami (prawem)
|
|
|
|
ratio legis começar a aprender
|
|
uzasadnienie (podstawa, przyczyna, cel uchwalenia) ustawy
|
|
|
|
de facto começar a aprender
|
|
faktycznie/ w rzeczywistości
|
|
|
|
pleno iure começar a aprender
|
|
pełnoprawny/ pełnoprawnie/ na mocy całego prawa
|
|
|
|
lex mitior retro agit começar a aprender
|
|
ustawa łagodniejsza działa wstecz
|
|
|
|
sensu stricto começar a aprender
|
|
|
|
|
|
sensum, non verba spectamus começar a aprender
|
|
patrzymy na sens, nie na słowa
|
|
|
|
ipso facto começar a aprender
|
|
tym samym/ na mocy samego faktu/ przez sam fakt
|
|
|
|
sententia facit ius começar a aprender
|
|
wyrok tworzy (stanowi) prawo
|
|
|
|
stricti iuris começar a aprender
|
|
|
|
|
|
universitas iuris começar a aprender
|
|
|
|
|
|
de lege ferenda começar a aprender
|
|
co do przyszłego unormowania/ co do pożądanej, postulowanej zmiany prawa
|
|
|
|
de iure começar a aprender
|
|
zgodnie z prawem/ według prawa
|
|
|
|
in fraudem legis começar a aprender
|
|
w celu obejścia ustawy/ z obejściem ustawy
|
|
|
|
ex lege começar a aprender
|
|
|
|
|
|
verba legis começar a aprender
|
|
|
|
|
|
summum ius, summa iniuria começar a aprender
|
|
najwyższe prawo jest (może stać się) najwyższym bezprawiem
|
|
|
|
nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet começar a aprender
|
|
nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa, niż sam ma
|
|
|
|
contra legem começar a aprender
|
|
przeciw ustawie/ sprzecznie z przepisami prawa
|
|
|
|
contra agere non valenti non currit praescriptio começar a aprender
|
|
przedawnienie nie biegnie przeciw temu, kto jest niezdolny do działania (
|
|
|
|
ex iure começar a aprender
|
|
|
|
|
|
vis maior começar a aprender
|
|
|
|
|
|
lex prospicit, non respicit começar a aprender
|
|
ustawa patrzy naprzód, a nie wstecz
|
|
|
|
dolus começar a aprender
|
|
podstęp/ zły zamiar/ świadome i celowe wyrządzenie szkody
|
|
|
|
negotium claudicans começar a aprender
|
|
czynność prawna kulejąca, niezupełna
|
|
|
|
lex lege tollitur começar a aprender
|
|
|
|
|
|
vis absoluta começar a aprender
|
|
|
|
|
|
tacitus consensus começar a aprender
|
|
|
|
|
|
lex posterior derogat legi priori começar a aprender
|
|
ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą
|
|
|
|
praesumptio iuris começar a aprender
|
|
|
|
|
|
negotium nullum começar a aprender
|
|
|
|
|
|
praesumptio iuris tantum começar a aprender
|
|
|
|
|
|
tempus continuum começar a aprender
|
|
okres ciągły, liczony według kolejnych dni bez przerwy
|
|
|
|
vi consensus começar a aprender
|
|
|
|
|
|
lex posterior generalis non derogat legi priori speciali começar a aprender
|
|
ustawa późniejsza ogólna nie uchyla wcześniejszej szczególnej
|
|
|
|
vis compulsiva começar a aprender
|
|
przymus psychiczny (siła zniewalająca)
|
|
|
|
qui tacet, consentire videtur, ubi loqui potuit ac debuit começar a aprender
|
|
wydaje się, że kto milczy, ten się zgadza tam, gdzie mógłby i powinien był mówić
|
|
|
|
negotiorum gestio começar a aprender
|
|
prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
|
|
|
|
solo consensu começar a aprender
|
|
|
|
|
|
praesumptio facti começar a aprender
|
|
|
|
|
|
lex commissoria começar a aprender
|
|
klauzula przepadku - zastrzeżenie umowne, na mocy którego dłużnik traci swoje prawa z umowy, w razie niedotrzymania zobowiązania
|
|
|
|
lex primaria derogat legi subsidiariae começar a aprender
|
|
ustawa podstawowa (zasadnicza) znosi ustawę pomocniczą
|
|
|
|
vi legis começar a aprender
|
|
|
|
|
|
vi contractus começar a aprender
|
|
|
|
|
|
matrimonium malum começar a aprender
|
|
małżeństwo nieważnie zawarte
|
|
|
|
tempus utile começar a aprender
|
|
czas odpowiedni, użyteczny (do obliczeń tylko dni bez przeszkód w działaniu)
|
|
|
|
matrimonium non existens começar a aprender
|
|
małżeństwo nieistniejące (gdy nie wystąpiły przesłanki zawarcia małżeństwa)
|
|
|
|
computatio naturalis começar a aprender
|
|
obliczanie czasu dokładnie od chwili do chwili
|
|
|
|
essentialia negotii começar a aprender
|
|
składniki przedmiotowo istotne czynności prawnej
|
|
|
|
pater est, quem nuptiae demonstrant começar a aprender
|
|
ojcem jest ten, na którego wskazuje małżeństwo
|
|
|
|
praescriptio temporis começar a aprender
|
|
|
|
|
|
naturalia negotii começar a aprender
|
|
składniki przedmiotowo nieistotne czynności prawnej (objęte przepisami względnie obowiązującymi)
|
|
|
|
dies a quo começar a aprender
|
|
termin zawieszający (początkowy)
|
|
|
|
accidentalia negotii começar a aprender
|
|
składniki dodatkowe czynności prawnej/ podmiotowo istotne
|
|
|
|
inter vivos começar a aprender
|
|
|
|
|
|
mortis causa começar a aprender
|
|
|
|
|
|
donatim mortis causa começar a aprender
|
|
darowizna na wypadek śmierci
|
|
|
|
ad solemnitatem começar a aprender
|
|
do ważności/ pod rygorem nieważności
|
|
|
|
ad probationem começar a aprender
|
|
|
|
|
|
ad eventum começar a aprender
|
|
dla wywołania określonych skutków
|
|
|
|
pactum de forma começar a aprender
|
|
zastrzeżenie przez strony formy szczegółowej
|
|
|
|
dies começar a aprender
|
|
|
|
|
|
dies ad quem começar a aprender
|
|
termin rozwiązujący (końcowy)
|
|
|
|
tempus começar a aprender
|
|
|
|
|
|
tempus facti começar a aprender
|
|
|
|
|
|
tempus scientiae começar a aprender
|
|
dzień powzięcia wiadomości
|
|
|
|
computatio civilis começar a aprender
|
|
obliczanie czasu według prawa cywilnego (wg dni kalendarzowych)
|
|
|
|
prior tempore, potior iure começar a aprender
|
|
pierwszy w czasie, lepszy w prawie
|
|
|
|
ex tunc começar a aprender
|
|
od wtedy/ od tamtej chwili/ z mocą wsteczną
|
|
|
|
ex nunc começar a aprender
|
|
|
|
|
|
ex ante começar a aprender
|
|
|
|
|
|
ex post começar a aprender
|
|
|
|
|
|
condicio começar a aprender
|
|
|
|
|
|
sub condicione começar a aprender
|
|
|
|
|
|
pendente condicione começar a aprender
|
|
w czasie trwania warunku (zawieszającego)
|
|
|
|
condicio sine qua non começar a aprender
|
|
warunek nieodzowny, bez którego czynność nie może zaistnieć
|
|
|
|
condicio potestativa começar a aprender
|
|
warunek, którego spełnienie się zależy od woli stron
|
|
|
|
condicio casualis começar a aprender
|
|
|
|
|
|
condicio resolutiva começar a aprender
|
|
|
|
|
|
condicio suspensiva começar a aprender
|
|
|
|
|
|
dolus directus começar a aprender
|
|
|
|
|
|
culpa começar a aprender
|
|
wina nieumyślna/ niedbalstwo
|
|
|
|
culpa in abstracto começar a aprender
|
|
wina polegająca na niezachowaniu staranności określanej według wzorca abstrakcyjnego
|
|
|
|
culpa lata começar a aprender
|
|
|
|
|
|
culpa levis começar a aprender
|
|
|
|
|
|
culpa levis in concreto começar a aprender
|
|
niezachowanie przez dłużnika staranności, którą zwykł był i powinien zachować przy prowadzeniu swoich spraw
|
|
|
|
in abstracto começar a aprender
|
|
|
|
|
|
in concreto começar a aprender
|
|
|
|
|
|
culpa in custodiendo começar a aprender
|
|
|
|
|
|
culpa in eligendo começar a aprender
|
|
wina w wyborze (np. przy powierzaniu wykonania czynności)
|
|
|
|
cuius commodum eius periculum começar a aprender
|
|
czyja korzyść, tego i ryzyko
|
|
|
|
casum sentit dominus começar a aprender
|
|
właściciel rzeczy ponosi skutki zdarzenia losowego
|
|
|
|
error começar a aprender
|
|
|
|
|
|
error in persona começar a aprender
|
|
błąd co do osoby (której składa się oświadczenie woli)
|
|
|
|
error in qualitate personae começar a aprender
|
|
błąd co do przymiotu osoby
|
|
|
