4. Planowanie rodziny. Choroby i higiena układu rozrodczego

antykoncepcja -

działania mające na celu zapobieganie nieplanowanemu poczęciu dziecka

metody naturalnej antykoncepcji -

opierają się na znajomości cyklu płciowego kobiety i uwzględnieniu, że występują w nim dni płodne i niepłodne

metody sztuczne antykoncepcji -

zapobiegają zapłodnieniu bez konieczności powstrzymywania się od współżycia płciowego: prezerwatywa, kapturek dopochwowy, środki plemnikobójcze (tabletki, żele, kremy), środki hormonalne (pigułki antykoncepcyjne, plastry)

wskaźnik Pearla -

określa jaki procent kobiet zajdzie w ciążę w ciągu roku mimo prawidłowego stosowania danej metody

niepłodność -

niemożność poczęcia dziecka mimo regularnego współżycia bez zabezpieczenia w okresie dłuższym niż jeden rok

zapłodnienie in vitro -

poza organizmem kobiety, metoda ta polega na hormonalnym pobudzeniu owulacji kilku pęcherzyków jajnikowych, następnie pobraniu dojrzałych oocytów i zapłodnieniu ich uzyskanym wcześniej nasieniem,

naturalna metoda antykoncepcji -

metoda objawowo-termiczna (3-25) - wyznaczenie dni płodnych na podstwie: znajomości cyklu płciowego i warunków zapłodnienia, codziennej obserwacji zmian temperatury w kolejnych dniach cyklu, codziennej obserwacji śluzu szyjkowego

metody mechaniczne antykoncepcji -

prezerwatywa (2-15) - zapobieganie przedostawaniu się nasienia do pochwy. Może być powleczona środkami nawilżającymi i plemnikobójczymi

metody chemiczne antykoncepcji -

środki plemnikobójcze (tabletki, globulki, pianki, żele, kremy) [5-30] - preparaty umieszczane w pochwie ok. 15-30 min przed stosunkiem, Stanowią barierę dla plemników i niszczą je chemicznie

choroby przenoszone drogą płciową:

m.in. kiła, rzeżączka, rzęsistkowica oraz grzybica

kiła (syfilis) -

wywoływana przez bakterię zwaną krętkiem bladym. Pierwsze objawy to owrzodzenia narządów płciowych i powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Zmiany te mogą się cofać więc często przemijają niezauważone.

rzeżączka -

choroba bakteryjna powodowana dwoinkami rzeżączki (gonokoki), uszkadzają one wiele narządów wewnętrznych, a w sytuacji gdy nie podejmuje się leczenia doprowadzają do bezpłodności.

rzęsistkowica -

wywoływana przez rzęsistka pochwowego - protista pasożytniczego. Można się nią zarazić nie tylko podczas kontaktów seksualnych, ale także korzystając z brudnych toalet i cudzych przedmiotów higieny osobistej.

grzybica narządów płciowych -

przyczyną jest najczęściej bielnik biały. U mężczyzn zakażenie może przebiegać bezobjawowo, u kobiet objawy są na ogół silnie odczuwane i nieprzyjemne. Należą do nich: uporczywy świąd, bolesność, mocne zaczerwienienie pochwy i sromu oraz obfite upławy

rak prostaty -

(choruje na niego ok. 60% mężczyzn). Pojawia się po 60 roku życia, a ryzyko wystąpienia rośnie z wiekiem. Można go wykryć za pomocą specjalistycznego badania krwi już na wczesnym etapie, co daje możliwość wyleczenia

rak szyjki macicy -

jeden z najczęściej występujących u kobiet nowotworów narządów płciowych. Rozwija się wtedy, gdy uszkodzone komórki nabłonka szyjki macicy zaczynają dzielić się w sposób niekontrolowany

przyczyna raka szyjki macicy

prawie zawsze wywoływany jest przez wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV)

czynniki rozwoju raka szyjki macicy:

wcześnie rozpoczęte współżycie seksualne, niebezpieczne zachowania seksualne, osłabienie układu immunologicznego, palenie tytoniu

diagnostyka raka szyjki macicy

bóle brzucha i okolicy krzyżowej czy krwawienia z dróg rodnych, często występują dopiero w zaawansowanym stadium choroby. Na wykrycie choroby we wczesnym stadium pozwala cytologia, kolposkopia oraz badanie histopatologiczne wycinka szyjki macicy

leczenie raka szyjki macicy

usunięcie nieprawidłowych komórek za pomocą różnych metod (np. lasera lub bardzo niskiej temperatury). W wypadku wczesnego stadium wyleczalność jest bardzo wysoka (90-100%). Niestety u ponad 60% kobiet wykrywany jest w momencie, kiedy daje przerzuty

profilaktyka raka szyjki macicy

regularne badania ginekologiczne oraz cytologiczne. W Polsce dostępna jest szczepionka przeciwko najbardziej niebezpiecznym typom HPV - zmniejsza ona ryzyko zachorowania aż o 90%