3. Obwodowy układ nerwowy

obwodowy układ nerwowy:

12 par nerwów czaszkowych, 31 par nerwów rdzeniowych

nerwy czaszkowe -

unerwiają głównie głowę i jej okolice. Mają swój początek w mózgowiu, opuszczają czaszkę przez otwory w jej podstawie

nerwy rdzeniowe -

unerwiają m.in. skórę, mięśnie i narządy wewnętrzne. Opuszczają kanał kręgowy przez otwory międzykręgowe, są nerwami mieszanymi

nerwy czuciowe -

zawierają włókna czuciowe (prowadzą impulsy od receptorów do OUN)

nerwy ruchowe -

zawierają włókna ruchowe (prowadzą impulsy od OUN do narządów wykonawczych)

nerwy mieszane -

zawierają włókna czuciowe i ruchowe

nerw -

wiązka wypustek (włókien nerwowych), aksonów lub dendrytów, albo jednych i drugich przebiegająca poza OUN

zwój nerwowy -

skupienie ciał komórek nerwowych poza OUN

układ autonomiczny -

część układu nerwowego odpowiedzialna za regulowanie pracy narządów wewnętrznych

łuk odruchowy -

droga jaką pobudzenie przebywa od receptora do efektora, składa się z pięciu elementów

odruch -

szybka, automatyczna, powtarzalna reakcja organizmu na bodziec napływający ze środowiska zewnętrznego lub z wnętrza organizmu

receptor -

wyspecjalizowana struktura w której na skutek działania bodźców powstaje pobudzenie

efektor -

narząd wykonawczy (mięsień szkieletowy, gładki lub gruczoł)

elementy łuku odruchowego:

ośrodek nerwowy - skupienie neuronów w OUN, przyjmuje informacje z receptora i za pośrednictwem neuronu ruchowego przekazuje ją do efektora

odruchy bezwarunkowe -

powstają przy zaangażowaniu ośrodków rdzenia kręgowego oraz ośrodków mózgowia położonych poza obszarem kory mózgu, czyli bez udziału kory mózgu, są typowe dla wszystkich przedstawicieli gatunku, dziedziczone z pokolenia na pokolenie

odruchy bezwarunkowe:

odruchy obronne (np. kaszel), odruchy związane z utrzymaniem postawy ciała i lokomocją, odruch podeszwowy, odruch ssania, wydzielanie śliny pod wpływem pobudzenia receptorów smaku

odruch warunkowy -

wykształca się w wyniku indywidualnego doświadczenia osobniczego, wymaga zaangażowania ośrodków kory mózgu i nie jest dziedziczony, powstaje, utrwala się lub wygasa w zależności od warunków zewnętrznych, powstaje na podstawie odruchu bezwarunkowego

klasyczne odruchy warunkowe -

powstają poprzez skojarzenie bodźca obojętnego z bodźcem kluczowym wywołującym odruch bezwarunkowy

instrumentalne odruchy warunkowe -

ich podstawą jest dążenie do zaspokojenia potrzeby czyli motywacja

odruchy obronne -

wywołane działaniem czynników szkodliwych (np. usuwanie się poza zasięg czynnika szkodliwego)

odruchy zachowawcze -

niezbędne do utrzymania życia organizmu (odruchy związane z oddychaniem lub wydalaniem)

uczenie się -

proces nabywania a następnie przechowywania informacji w sposób który pozwoli na ich późniejsze wykorzystanie

pamięć -

zdolność do przechowywania i odtwarzania informacji

pamięć sensoryczna -

o znaczenej pojemności lecz trwająca bardzo krótko, informacje docierające do niej za pomocą zmysłów są przechowywane zaledwie przez sekundę

pamięć krótkotrwała -

o niewielkiej pojemności, zarejestrowane informacje zostają utracone w czasie od kilku sekund do kilku minut, przechowywanie informacji w pamięci krótkotrwałej wymaga ich powtarzania

pamięć długotrwała -

ma praktycznie nieograniczoną pojemność, skierowanie do niej informacji z pamięci krótkotrwałej wymaga ich powtarzania, a następnie klasyfikowania i grupowania w kategorie, tak by było można je połączyć z informacjami umieszczonymi w niej wcześniej

odtwarzanie informacji przechowywanych w pamięci długotrwałej -

wymaga ich rozpoznania oraz czasowego przeniesienia do pamięci krótkotrwałej

przyczyny trudności w odtwarzaniu informacji:

brak koncentracji uwagi, a w konsekwencji słaba rejestracja informacji