Żeński układ rozrodczy

Narządy płciowe wewnętrzne

jajnik, jajowód, macica, pochwa

Narządy płciowe zewnętrzne

przedsionek pochwy, łechtaczka, wargi sromowe mniejsze, wargi sromowe większe

Funkcje żeńskiego układu płciowego

wytwarzanie kom. jajowych; zapewnianie środowiska do zapłodnienia; wytwarzanie warunków do zagnieżdżenia się i rozwoju zarodka; produkcja i uwalnianie hormonów

Od czego uwarunkowane są zmiany w układzie płciowym żeńskim zachodzące cyklicznie?

1. działania układu nerwowego - kory mózgu i podwzgórza, 2. gruczołów dokrewnych - przysadka mózgowa, jajnik

Jak położony jest jajnik

Wewnątrzotrzewnowo, po obu stronach jamy macicy

Funkcje jajnika

wytwarzanie dojrzałych komórek jajowych (oocyt II rzędu0; wytwarzanie hormonów płciowych

W jakim stadium podziału znajduje się owocyt II rzędu

metafaza mejozy II

Jakim nabłonkiem jest wysłana powierzchnia jajnika?

jednowarstwowy sześcienny

Co dzieje się wraz z wiekiem z powierzchnią jajnika?

nabłonek obniża się do płaskiego

Cecha charakterystyczna komórek powierzchni jajnika?

mikrokosmki z pęcherzykami pinocytarnymi u podstawy

Torebka jajnika (błona biaława jajnika)

zbudowana z tkanki włóknistej zbitej z licznymi włóknami kolagenowymi, niewiele komórek; brak naczyń krwionośnych

Części jajnika

kora, rdzeń, wnęka

zrąb jajnika - budowa

tkanka łączna wiotka + liczne włókna kolagenowe i retikulinowe, obfita sieć naczyń krwionośnych

jaki układ przyjmują fibroblasty w zrębie jajnika?

spiralny

Luteinizacja

zwiększone gromadzenie się tłuszczy w komórkach zrębu, zwłaszcza w okresie ciąży

Jak zmienia się budowa zrębu jajnika i pod wpływem jakich czynników?

1. wraz z wiekiem zwiększa się liczba włókien kolagenowych, 2. luteinizacja komórek zrębu zachodzi podczas ciąży - hormonalnie

Funkcje zrębu jajnika

podporowa dla pęcherzyków jajnikowych i ciałek żółtych; dostarczanie kom. do budowy osłonki zewnętrznej i wewnętrznej pęcherzyka jajnikowego; produkcja i wydzielanie hormonów (estrogeny i niewiele androgenów)

Ile wynosi liczba pęcherzyków jajnikowych po urodzeniu?

400 tysięcy - 1 milion

Liczba pęcherzyków jajnikowych w oresie dojrzewania

ok. 250 tysięcy (każdy zawiera jeden owocy, wyjątkowo dwa)

Rodzaje pęcherzyków jajnikowych

pierwotne, wzrastające i dojrzałe

Od czego zależy budowa histologiczna pęcherzyków jajnikowych

1. wieku kobiety, 2. fazy cyklu jajnikowego

Położenie i rozmiar pęcherzyków jajnikowych pierwotnych

obwodowo, bezpośrednio pod błoną białawą, kształt owalny; 40-70 μm

Zawartość pęcherzyka pierwotnego

oocyt I rzędu w diplotenie profazy mejozy I

jak wygląda oocyt I rzędu?

duże, mimośrodkowo ułożone jądro ze słabo skondensowaną chromatyną, 1 lub 2 jąderka; organella w pobliżu jednego z biegunów jądra

Błony pierścieniowe

Struktury obecne w pobliżu jądra oocytu I rzędu

Komórki pęcherzykowe/ziarniste

jedna warstwa komórek otaczających oocyt I rzędu, połączone z nim oraz pomiędzy sobą desmosomami; nieliczne organella, nie dzielą się mitotycznie; leżą na błonie podsatwnej od strony zrębu jajnika

Kiedy następuje atrezja

w wieku 6-7 lat

Atrezja

zanikanie pęcherzyków pierwotnych pod wpływem hormonów gonadotropowych

Funkcja pęcherzyków pierwotnych

są żródłem niewielkiej ilości estrogenów wpływających na rozwój drugorzędowych cech płciowych

Ile pęcherzyków rozwija się w pełni

Ok. 400

Jakie zmiany zachodzą w owocycie w stadium pęcherzyka wzrastającego? 11

1. zwiększa 2x średnicę, 2. zwiększa objętość 2-3x, 3. rozpraszają się organella komórkowe, 4. rozbudowuje się aparat Golgiego, 5. zwiększa się liczba mitochondriów i rybosomów, 6. pojawiają się krople tłuszczu, 7. maleje ilość błon pierścieniowych

Osłonka przejrzysta

jasna, jednorodna błona o budowie ziarnisto-włóknistej, zbudowana z mukopolisacharydów kwaśnych i obojętnych

Frakcje mukopolisacharydów

ZP1, ZP2, ZP3

Fuknkja frakcji ZP2 i ZP3

wytwarzanie struktury błony przejrzystej; receptory rozpoznające i wiążące błonę komórkową główki plemnika podczas zapłodnienia

Co zmienia się w komórkach pęcherzykowych w stadium pęcherzyka wzrastającego?

dzielą się mitotycznie, tworząc kilka pokładów komórek - błonę ziarnistą otoczoną błoną podstawną

Połączenia między komórek pęcherzykowych

z błoną kom. owocytu za pomocą desmosomów i złącz typu neksus

GDF-9

czynnik wzrostu i różnicowania, który razem z hormonami wpływa na wzrost i różnicowanie się komórek warstwy ziarnistej

OMI

czynnik hamowania dojrzewania (zatrzymuje je w diktiotenie) owocytów wydzielany przez kom. pęcherzykowe warstwy ziarnistej

Funkcje komórek pęcherzykowych

otaczanie i ochrona owocytu; wytwarzanie błony podstawnej i osłonki przejrzystej; przekazywanie do kom. płciowych subst. odżywczych i czynników wzrostu

Ciałka Call-Exnera

wodniczki wypełnione płynem, pojawiające się wraz ze zwiększaniem się ilości warstw kom. pęcherzykowych;

Jama pęcherzyka

złączone ze sobą ciałka Call-Exnera; po ich pojawieniu się pęcherzyki wzrastające pierwotne stają się wtórnymi (dojrzewającymi)

Wzgórek jajonośny

jeden z biegunów pęcherzyka, powstały z kom. pęcherzykowych, gdy jama pęcherzyka zepchnie owocyt I rzędu na jeden z biegunów,

Z czego składa się płyn pęcherzykowy? 4

1. kwasu hialuronowego, 2. czynnika hamującego dojrzewanie owocytów, 3. hormonów płciowych żeńskich i ich prekursorów, 4. substancji regulujących miejscowe działanie hormonów płciowych i gonadotropowych.

Skład osłonki pęcherzyka - warstwa wewnętrzna

(blisko błony podstawnej, zawiera kom. syntezujące hormony sterydowe (estrogeny - estradiol, estron, estriol) i obfitą sieć naczyń włosowatych

Skład osłonki pęcherzyka - warstwa zewnętrzna

warstwa wewnętrzna (włókna kolagenowe i retikulinowe _ niewiele komórek, naczyń i kom. mięśn. gładkich); ściśle otacza i izoluje pęcherzyk od otoczenia

Jaką średnicę ma pęcherzyk Graafa - dojrzały?

ok. 10 μm

Jaki owocyt znajduje się w pęcherzyku Graafa?

Owocyt II rzędu zatrzymany w stadium metafazy II mejozy

Osłonki kom. jajowej

Osłonka przejrzysta i wieniec promienisty (zbudowany z kom. pęcherzykowych)

Budowa ściany pęcherzyka Graafa

kilka-kilkanaście pokładów tworzących warstwę ziarnistą; błona podstawna; warstwa wewnetrzna i zewnętrzna otoczki pęcherzyka

Jak działa hormon luteinizujący na pęcherzyk jajnikowy dojrzały? 6

1. rozluźnia warstwę ziarnistą 2. komórk pęcherzykowe przekształcjają się na podobieństwo komórek luteinowych ciałka żółtego, 3. utrata ciągłości przez błonę podstawną, 4. przerost komórek warstwy wewnętrznej osłonki pęcherzyka,

Jajeczkowanie

pęknięcie pęcherzyka jajnikowego pod wpływem działania LH i uwolnienie owocytu II rzędu wraz z osłonką przejrzystą i częścią płynu pęcherzykowego; zachodzi cyklicznie, ok. 14 dnia cyklu

Ciałko żółte

powstaje po jajeczkowaniu w wyniku działania LH

Rodzaje ciałek żółtych

miesiączkowe (gdy nie doszło do zapłodnienia, pełni funkcje hormonalne i zanika po ok. 14 dniach) i ciążowe (powstaje po zapłodnieniu, pełni funkcje hormonalne 3-6 miesięcy i ulega inwolucji)

Budowa ciałka zółtego - etapy

rozrostu i przekrwienia; wnikania naczyń krwionośnych; przekształceń; dojrzałości; inwolucji

Etap rozrostu i przekrwienia ciałka zółtego

tuż po jajeczkowaniu, trwa krótko; proliferacja kom. pęcherzykowych, przekrwienie warstwy wewnętrznej osłonki pęcherzyka; ściana dawnego pęcherzyka fałduje się i zapada

Etap wnikania naczyń krwionośnych

naczynia warswtwy wewnętrznej wnikają do ciałka między kom. pęcherzykowe; krew z naczyń uszkodzonych w czasie jajeczowania tworzy skrzep

Etap przekształceń

Kom. pęcherzykowe przekształcają się w kom. luteinowe właściwe (ziarniste), a kom. warstwy wewnętrznej pęcherzyka w kom. paraluteinowe (luteinowe osłonkowe)

Etap dojrzałości

ciałko żółte w pełni wykształcone, syntezuje i wydziela hormony

Etap inwolucji

Zanik kom. luteinowych i paraluteinowych; zwiększenie ilości włókien kolagenowych w tk. łącznej - powstaje ciałko włókniste; gromadzą się w nim masy hialinowe -> powstaje ciałko białawe

Różnice pomiędzy ciałkiem żółtym miesiączkowym a ciążowym

1. czas trwania etapu dojrzałości, 2. ciążowe produkuje jeszcze relaksynę

Co powoduje relaksyna?

1. hamuje skurcze mięśni gładkich macicy, 2. wpływa na zmianę chrząstkowzrostu spojenia łonowego na włóknozrost co poszerza kanał rodny

Położenie kom. luteinowych i paraluteinowych w ciałku żółtym

komórki luteinowe właściwe zlokalizowane są w części środkowej, a komórki paraluteinowe układają się na obwodzie i w pobliżu przegród łącznotkankowych wnikających pomiędzy komórki luteinowe właściwe

Jaką średnicę mają komórki luteinowe?

30-40 μm

Co zawierają charakterystycznego komórki luteinowe?

luteinę co nadaje żółtą barwę ciałku

Co produkują komórki luteinowe? 4

1. progesteron,2. relaksynę, 3. oksytocynę, 4. neurofizynę - białko transportowe dla oksytocyny

Co produkują komórki paraluteinowe?

estrogeny

Przez co jest produkowany progesteron?

1. komórki luteinowe, 2. syncytiotrofoblast kosmówki

Funkcje progesteronu

przystosowanie błony śluzowej macicy do zagnieżdżenia się zarodka; podtrzymywanie stanu macicy w czasie ciąży; przygotowanie gruczołu mlekowego do wydzielania

Atrezja

zanikanie pęcherzyków, może mieć miejsce w każdym etapie jego rozwoju; zanika ok. 99% pęcherzyków, najczęściej w okresie płodowym i przed osiągnięciem dojrzałości płciowej;

Atrezja pęcherzyków pierwotnych i mniejszych wzrastających

zmiany degeneracyjne owocytu i otaczających go komórek, ulegają pełnej resorpcji, miejsce po nich ywpełnia tkanka łączna zrębu

Atrezja większych pęcherzyków

rozpad owocytu, osłonka przejrzysta kurczy się i fałduje, jama pęcherzykowa zapada się, kom. warstwy wewnętrznej przerastają, pęcherzyk zapada się -> miejsce wypełnia tkanka łączna, powstaje ciałko włókniste

Cechy gruczołu śródmiąższowego jajnika? 4

1 zajmuje mniej niż 1% objętości jajnika, 2. komórki przypominają komórki luteinowe, 3. cechy charakterystyczne dla komórek produkujących steroidy, 4. otoczone są obfitą siecią naczyń krwionośnych

Jak powstaje gruczoł śródmiąższowy jajnika i co wydziela?

komórki warstwy wewnętrznej osłonki pęcherzyka ulegają przerostowi, ich grupy to właśnie gruczoł

Jakie znaczenie ma śródmiąższowy gruczoł jajnika

w okresie poprzedzającym dojrzałość płciową wydziela estrogeny (rozwód II rzędowych cech płciowych); w okresie dojrzałości jego wydzielina jest źródłem estrogenów w fazie lutealnej cyklu; czynność zależy od hormonów gonadotropowych

Budowa rdzenia jajnika

zrąb z tkanki łącznej wiotkiej z licznymi włóknami sprężystymi i pęczkami włókiem mięśn. gładkich oraz naczynia krwionośne, nerwy, naczynia limfatyczne; czasem występują ciałka białawe

Wnęka jajnika

miejsce wnikania do rdzenia jajnika naczyń krwionośnych

sieć jajnika

kuliste twory w okolicy wnęki jajnika, utworzone z nabłonka jednowarstwowego sześciennego, stanowiące odpowiednik sieci jądra

Komórki wnękowe + funkcja

kom. przypominające kom. śródmiąższowe jądra, mają budowę świadczącą o syntezie steroidów, posiadają krystaloidy Reinkego; leżą w grupach z naczyniami krwionośnymi i włóknami współczulnymi

Cykl jajnikowy + fazy

powtarzające się zmiany budowy i funkcji jajnika, przejawiające się zmianami błony śluzowej macicy oraz jajowodów i pochwy

Przebieg fazy folikularnej

1) wzrost 10-20 pęcherzyków jajnikowych pod wpływem FSH z przysadki 2) uwalnianie estrogenów do krwi i płynu pęcherz. przez komórki warstwy zewnętrznej osłonki

Co wywołuje wzrost stężenia estrogenów?

Na zasadzie dodatniego sprzężenia zwrotnego pobudza wydzielanie LH i FSH co powoduje pękniecie pęcherzyka

Przebieg fazy lutealnej

1) powstawanie ciałka żółtego pod wpływem LH 2) wydzielanie progesteronu i niewielkich ilości estrogenów

Kiedy jest największy poziom progesteronu?

około 22-23 dnia cyklu

Co powoduje duży poziom progesteronu?

Zmniejszanie wydzielania FSH i LH

Co przejmuje funkcję pobudzania do prodzukcji hormonów od LH?

łożyko i wydzielana gonadotropina kosmówkowa

Jaką długość ma jajowód?

10-15 cm

Części i ujścia jajowodu

ujście brzuszne, lejek, bańka, cieśń, część maciczna, ujście maciczne

Lejek

posiada postrzępione końce ujścia brzusznego zwane strzępkami, które mogą przylegać do powierzchni jajnika

bańka

najszersza i najdłuższa część jajowodu o najcieńszej ścianie, najczęstsze miejsce zapłodnienia komórki jajowej

cieśń

krótka i wąska część posiadająca grubą ścianę

część maciczna

nazywana także odcinkiem śródściennym, przebiega w ścianie macicy i uchodzi do jej jamy

Część ściany jajowodu

błona śluzowa, mięśniowa i surowicza

Błona śluzowa jajowodu

nabłonek jednowarstwowy walcowaty, błona podstawna i błona śluzowa właściwa

Rodzaje komórek nabłonka w jajowodzie

urzęsione, wydzielnicze (sekrecyjne), klinowate; limfocyty śródnabłonkowe

Komórki urzęsione

rzęski poruszające się w kierunku macicy, ich ilość oraz liczba zależy od miejsca i fazy cyklu; owalne lub kuliste jądro z dwoma jąderkami, słabo kwasochłonna cytoplazma

Ile procent komórek nabłonka jajowodu to komórki urzęsione?

50%, chociaż w lejku i bańce to 60-80%, a w pobliżu macicy 20%

Co zmienia się w budowie komórek urzęsionych podczas cyklu?

W fazie follikularnej wzrasta ilość rzęsek i komórki wydłużają się i na odwrót w fazie nast.

Gdzie jest najwięcej komórek wydzielniczych w nabłonku jajowodu?

W cieśni i części macicznej

Co produkują komórki wydzielnicze jajowodu?

Płyn podobny do surowicy bogaty w botas, chlorki oraz immunoglobuliny

Kiedy jest największa aktywność wydzielnicza komórek wydzielniczych nabłonka jajowodu?

Tuż przed jajeczkowaniem oraz w fazie lutealnej

Ile procent komórek nabłonka jajowodu to komórki klinowate?

0,5-1%

Budowa kom. klinowatych jajowodu

klinowate jądro, brak ziaren wydzielniczych, mogą być nieaktywną formą kom. wydzielniczych

Limfocyty śródnabłonkowe

Limfocyty Tc i kom. NK

Fałdy błony śluzowej jajowodu

Najliczniejsze i najlepiej wykształcone fałdy występują w bańce jajowodu, w cieśni stają się nieliczne i zanikają w części macicznej

Budowa błony śluzowej jajowodu

cienka; tkanka łączna wiotka z licznymi naczyniami krwionośnymi i chłonnymi, włókna kolagenowe w subs. międzykomórkowej

Błona mięśniowa

najgrubsza warstwa jajowodu, najgrubsza przy macicy, im bliżej jajnika, tym cieńsza

Jakie ułożenie włókien mięsniowych jest w ścianie jajowodu?

1. podłużne (w pobliżu macicy), 2. okrężne lub spirali zwartej lub zwiniętej, 3. podłużnie

Skurcze błony mięśniowej jajowodu

tkanka łączna wiotka pokryta nabłonkiem jednowarstwowym płaskim; fragmenty bez nabłonka to tzw. przydanka

Funkcje jajowodu

aktywnie wychwytuje kom. jajową z jajnika; wspomaga ruch plemników; tworzy środowisko umożliwiające kapacytację; najczęstsze miejsce zapłodnienia; wytwarza płyn jajowodowy; transport zarodka do macicy; usuwanie niewykorzystanych gamet

Elementy macicy

trzon, cieśń, szyjka

Trzon

znajdujące się tu światło macicy ma w przekroju czołowym kształt trójkąta i nosi nazwę jamy macicy, górna część trzonu powyżej ujść jajowodów stanowi dno macicy

cieśń

wąski, krótki odcinek tworzący kanał łączący jamę macicy z przewodem szyjki (ujście wewnętrzne macicy)

szyjka

odcinek dolny wchodzi do pochwowy (cz. pochwowa szyjki), cz. nadpochwowa; przewód szyjki tworz ujście zewnętrzne macicy

Budowa ściany macicy

Błona śluzowa (endometrium), bł. mięśniowa (myometrium) i surowicza (perimetrium)

Nabłonek macicy

przed dojrzewaniem - nabł. jednowarstwowy sześcienny, który ulega wydłużeniu i staje się walcowaty

Jakie komórki znajdują się w nabłonku macicy? 3

1. komórki nieurzęsione o charakterze gruczołowym, 2. mniej liczne k. urzęsione, 3. limfocyty i komórki NK

Czym charakteryzują się gruczoły maciczne?

1. gruczoły proste cewkowe - ich dna znajdują się w części podstawnej, 2. powierzchnia tych gruczołów jest taka sama jak powierzchnia nabłonka tylko jest mniej komórek urzęsionych

W czym uczestniczy błona śluzowa macicy?

kapacytacja, zaspokajanie potrzeb metabolicznych kom. płciowych i zarodka

Jakie są warstwy czynnościowe błony śluzowej macicy?

1. to gruba warstwa wierzchnia, która zawiera górne i środkowe odcinki gruczołów macicznych 2. podstawna - bliżej błony mięsniowej - dna gruczołów

Okresy cyklu menstruacyjnego

okres złuszczania (menstruacyjny), wzrostu (proliferacyjny) i wydzielania (sekrecyjny)

Ile trwa okres złuszczania cyklu menstruacyjnego?

Ile trwa okres złuszczania cyklu menstruacyjnego? 3-5 dni

Przebieg okresu złuszczania

1. rozszerzenie tętnic spiralnych 2) napływ krwi do naczyń leżących wyżej oraz pękanie ich ścian 3) odrywanie iz łuszczanie fragmentów cz. czynnej błony śluzowej przez krew

Co powoduje rozszerzenie tt. spiralnych?

wzrost poziomu estrogenów i progesteronu

Wygląd błony śluzowej macicy przed okresem

cienka (0,5mm) błona podstawna, w której znajdują się dna gruczołów macicznych i części tt. spiralnych

Co stanowi początek okresu menstruacyjnego?

Gwałtowny spadek poziomu estrogenów i progesteronu - ich brak odpowiada za złuszczanie się błony śluzowej macicy

Okres wzrostu - czas trwania

10-12 dni

Co jest źródłem regeneracji w okresie wzrostu

komórki nabłonka gruczołowego oraz komórki tkanki łącznej (zwiększa sie w nich ilość mitoz)

Okres wzrostu - przebieg

1) kom. nabł gruczołowego wędrują na powierzchnię i mnożą się -> pokrywają uszkodzoną błonę śluz. 2) fibroblasty dzielą się i wytwarzają kom. tkanki łącznej i subs międzykomórkową 3) do odbudowanej błony wrastają cienkie, mało aktywne gruczoły maciczne

Kiedy i pod wpływem czego zachodzi jajeczkowanie

Ok. 14-16 dnhia cyklu, w fazie wzrostu, pod wpływem wzrostu poziomu estrogenów we krwi

Do kiedy trwa okres wzrostu w cyklu menstruacyjnym?

do dwóch dni po jajeczkowaniu

Ile trwa okres wydzielania w cyklu menstruacyjnym?

około 13 dni

Jaką ostatecznie grubość osiąga błona śluzowa macicy w okresie wydzielania?

5-6 mm

Na jakie części dzieli się błona śluzowa macicy pod koniec cyklu?

Na część zbitą oraz częśc gąbczastą

Jakie komórki nazywamy komórkami doczesnowymi?

Fibroblasty części zbitej, które ulegają zaokrągleniu i gromadzą w cytoplazmie ziarna glikogenu oraz kropelek tłuszczu

Co dzieje się w części gąbczastej?

zmniejsza się ilość tkanki łącznej kosztem zwiększenia liczby gruczołów i naczyń krwionośnych; odcinki środkowe gruczołów przyjmują kształt spiralny; wzrasta wydzielanie śluzu z glikogenem

Cechy komórek nabłonkowych na początku okresu wydzielania + w późniejszym okresie

liczne ziarna glikogenu w cz. podstawnej, jądro przy powierzchni komórki

Jak zmieniają się tętnice spiralne podczas okresu wydzielania?

Rozrastają się i ulegają skręceniu, poszerzają się naczynia zylne i pojawiają się liczne anastomozy tętniczo-żylne

Co dzieje się z naczyniami błony śluzowej pod koniec orkesu wydzielania?

dochodzi do obkurczania się tętnic spiralnych, co powoduje niedokrwienie części czynnej błony śluzowej macicy, co prowadzi do zmian martwiczych, zmniejszenia grubości błony i ograniczenia wydzielania śluzu

Okres niedokrwienia

czwarty etap cyklu, ostatnie kilka dni okresu wydzielania, gdy naczynia doprowadzają coraz mniej krwi do błony śluzowej

Jaki hormon reguluje okres wydzielania?

progesteron produkowany przez ciałko żółte

Budowa błony mieśniowej macicy

komórki mięśniowe gładkie przeplatane elementami tkanki łącznej wiotkiej; stanowi najgrubszą warstwę ściany macicy

jak zmienia się długość komórek mięśniowych macicy?

jest największa w okresie wydzielania, a w czasie ciązy mogą ich wymiary ulec 10-20 krotnemu zwiększeniu

Jak układają się miocyty macicy?

1. warstwa podśluzowa - podłużnie, 2. naczyniowa - najgrubsza, okrężny i skośny do długiej osi, 3. nadnaczyniowa - cienka - podłużne i częściowo okrężne

Jakie hormony wpływają na skurcz macicy?

1. oksytocyna, 2. prostaglandyny PGE2 oraz PGF2

Błona surowicza macicy

leży na przedniej i tylnej powierzchni narządu jest typową blaszką otrzewnej, która łącząc się wzdłuż brzegów macicy tworzy wiązadło szerokie

Budowa błony surowiczej macicy

tkanka łączna wiotka (z naczyniami chłonnymi, krwionośnymi i nerwami) pokryta nabłonkiem jednowarstwowym płaskim surowiczym (mezotelium)

Nabłonek szyjki macicy

nabłonek jednowarstwowy walcowaty (+ kom. wydzielnicze i nieliczne urzęsione) oraz nabłonek wielowarstwowy płaski; w okresie dojrzałości: walcowaty w kanale szyjki oraz wielowarstwowy płaski nierogowaciejący w ujściu zewnętrznym

Budowa błony śluzowej szyjki macicy

tkanka łączna z licznymi włóknami kolagenowymi i gęsto ułozonymi fibroblastami

CO jest charakterystyczne dla błony śluzowej szyjki macicy?

fałdy pierzaste

Gruczoły szyjki macicy

kom. nabłonka walcowatego wpuklają się do błony śluzowej właściwej i tworzą gruczoły CEWKOWE ROZGAŁĘZIONE

jaki charakter ma wydzielina gruczołów szyjki macicy w okresie wzrostu?

Rzadki, rozwodniony i ma odczyn zasadowy

jaki charakter ma wydzielina gruczołów szyjki macicy w okresie jajeczkowania?

najbardziej rozwodniony, lepki i elastyczny; po skrystalizowaniu wygląda jak liść paproci z powodu zwiększonej ilości jonów (umożliwia to określić termin jajeczkowania)

jaki charakter ma wydzielina gruczołów szyjki macicy w okresie po owulacji?

jest go mniej, jest gęsty i ma kwśne pH (hamuje przenikanie plemników)

Dlaczego błona śluzowa szyjki macicy nie złuszcza się w trakcie menstruacji?

Bo nie ma w nim tętnic spiralnych

Pochwa, sklepienie pochwy

kanał łącznotkankowo-mięśniowy, który łączy szyjkę macicy z przedsionkiem pochwy

Warstwy pochwy

błona śluzowa, mieśniowa i surowicza (przydanka)

Jaki nabłonek pokrywa błonę śluzową pochwy?

Wielowarstwowy płaski nierogowaciejący

Warstwy komórek błony śluzowej pochwy

podstawna, pośrednia i powierzchowna

Z jakich warstw zbudowana jest warstwa podstawna nabłonka pochwy?

Z warstwy głębokiej rozrodczej (jeden pokład kom. walcowatych) oraz warstwy zewnętrznej przypodstawnej (kilka pokładów kom. wielobocznych)

Co jest charakterystyczne dla warstwy pośredniej nabłonka pochwy?

W czasie ciąży występują w niej komórki łódkowate o wrzecionowatym kształcie z jądrami leżącymi mimośrodkowo`

Czym charakteryzuje się warstwa pośrednia nabłonka pochwy

1. kilka pokładów komórek wielobocznych z zasadochłonną cytoplazmą i pęcherzykowatym jądrem + ziarna glikogenu

Co jest charakterystyczne dla warstwy powierzchownej nabłonka pochwy?

1. pyknotyczne jądro o średnicy <6mikrometrów, silnie barwiące się z duża iloscią heterochromatyny

Co zmienia się z nabłonkiem pochwy w okresie wzrostu?

1. pobudzenie podziałów mitotycznych, 2. zwiększenie grubości i odbudowa warstwy powierzchownej, 3. indukcja wczesnych faz rogowacenia, 5. zmiana barwy na kwasochłonną, wzrost pyknotycznych jąder, ziaren glikogenu,

Co zmienia się z nabłonkiem pochwy w okresie wydzielania? 3

1. nabłonek staje się cieńszy, 2. komórki warstwy wierzchniej się złuszczają, 3. zmniejsza się liczba komórek z kwasochłonną cytoplazmą

Co to jest indeks dojrzewania komórek?

Procentowy stosunek występowania w wymazie pochwowym komórek warstwy przypodstawnej do pośredniej i powierzchownej

Co to jest indeks eozynofili?

jaki procent złuszcoznych komórek ma kwasochłonną cytoplazmę

Co to jest indeks dojrzewania kariopyknozy?

ile procent jest komorek warstw powierzchownej zawierających pyknotyczne jądro

Co to jest indeks zwijania się komórek?

ile procent jest komorek ze zwijajacymi sie brzegami cytoplazmy

Co to jest indeks skupiania się komórek?

stosunek komórek leżacych w grupach - grupa to 4 komorki

Co to jest indeks komórek łódkowatych?

Najwieksza w fazie lutealnej i w ciazy liczba komorek łódkowatych

Czym charakteryzuje się odmienność błony śluzowej właściwej pochwy?

1. ma dwie warstwy, 2. dużą ilość włókien spręzystych, 3. mogą tworzyć one brodawki, 4. tworzy fałdy poprzeczne zwane marszczkami

Zawartość marszczek

żyły okrężne o skomplikowanym przebiegu, które nadają marszczom charakter tkanki wzwodowej; krew w nich wytwarza przesięk zwilżający ścianę pochwy;

MALT w błonie śluzowej właściwej pochwy

pojedyncze grudki chłonne

Błona dziewicza

poprzeczny fałd błony śluzowej ograniczający ujście zewnętrzne pochwy

Błona mięśniowa pochwy budowa + warstwy

nieregularne pęczki kom. mięśn. gładkich (między nimi wł. sprężyste i naczynia krwionośne) ułożone, w okolicy ujścia także poprzecznie prążkowane (zwieracz okrężny)

Która część pochwy jest pokryta otrzewną?

Tylna ściana w górnej części

Przedsionek pochwy - ograniczenia

od góry - łechtaczka; boki - wewnętrzne ściany warg sromowych mniejszych; dół - wędzidełko warg sromowych mniejszych

Ujścia w przedsionku pochwy

na dnie poniżej łechtaczki ujście cewki moczowej, a pod nią pochwa

Nabłonek przedsionka pochwy

wielowarstwowy płaski

Jakie gruczoły występują w przedsionku pochwy?

gruczoly okołocewkowe/przedsionkowe małe oraz gruczoły przedsionkowe duże (Bartholina)

Gruczoły przedsionkowe małe

budowa cewkowa, wysłane nabł. jednowarstwowym walcowatym wielorzędowym, produkują śluz

Gruczoły Bartholina

ułożone pomiędzy wewnętrzną powierzchnią warg sromowych mniejszych oraz ujściem pochwy; budowie cewkowo-pęcherzykowej, któych odcinki wydzielnicze są wysłąne nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym, a przewody wyprowadzające nabłonkiem przejściowym

Łechtaczka - budowa, pokrycie

żeński odpowiednik prącia, dwa ciała jamiste otoczone torebką łącznotkankową, oddzielone od siebie niekompletną przegrodą łącznotkankową;

Wargi sromowe mniejsze

parzyste fałdy skórne, pokryte nabł. wielowarstwowym płaskim, brak włosów i tkanki tłuszczowej podskórnej, obecne gruczoły łojowe, dobrze unaczyniona i bogata we włókna sprężyste;

Wargi sromowe większe + ich tkanka łączna

odpowiednik moszny, dwa fałdy skórne pokryte nabłonkiem wielowarstwowym płaskim; owłosione, liczne gruczoły potowe i łojowe, na powierzchni wewnętrznej nieliczne gruczoły i włosy