wpływ zabiegów agrotechnicznych na jakość pasz 2

Zasady zbioru roślin

odpowiedni termin (gdy roślina osiągnie odpowiedni stopień rozwoju), technika zbioru (właściwe maszyny, odpowiednia metoda), ukończenie zbioru w możliwie krótkim czasie, organizacja pracy (płody rolne na bieżąco transportowane na miejsce przeznaczenia)

Z jakich roślin zbierane są ziarniaki?

zboża, trawy

jakich roślin zbierane są nasiona?

rzepak, rzepik, gorczyca, motylkowate drobnonasienne, rośliny strączkowe

Z jakich roślin zbierane są orzeszki?

gryka

od czego zależy wybór właściwej fazy do rozpoczęcia zbioru?

zależy od gatunku rośliny, od przeznaczenia ziarna, technologii zbioru

od czego zależy wpływ zbioru na wysokość i jakość plonu?

od sposobu zbioru, warunków pogodowych w czasie zbioru, cech indywidualnych rośliny (podatność na osypywanie, porastanie, uszkodzenia w czasie zbioru)

Sposoby zbioru

wieloetapowy, jednoetapowy

zbiór wieloetapowy – charakterystyka

czynności koszenia i omłotu są rozdzielone w czasie i wykonywane różnymi maszynami

zbiór jednoetapowy – charakterystyka

czynności koszenia i omłotu są połączone w jedną operację i wykonywane jedną maszyną

fazy dojrzewania ziarna zbóż

faza mleczna, faza woskowa, faza pełna, faza martwa

faza mleczna – charakterystyka

zawartość wody około 50%; ziarniaki zielone, miękkie, rozgniatają się w palcach

faza woskowa – charakterystyka

zawierają około 20-40% wody; Ziarniaki łamią się pod naciskiem

faza pełna – charakterystyka

zawierają poniżej 20% wody; Ziarniaki twarde, łatwo oddzielają się od rośliny macierzystej

faza martwa – charakterystyka

zawartość wody spada do około 13%; Ziarniaki twarde, łatwo się osypują i porastają

porastanie – charakterystyka

warunkach ciepłej, słonecznej pogody z częstymi opadami deszczu ziarniaki kiełkują w kłosach na polu; w ziarnie następują przemiany biochemiczne (tzw. Porastanie utajone), a następnie pęka okrywa owocowo-nasienna, pojawia się kiełek, listki i korzonki

osypywanie ziarna zbóż z kłosów – charakterystyka

straty ilościowe, w niekorzystnych warunkach mogą wynosić 20-30% plonu; im więcej operacji od ścięcia rośliny do omłotu, tym większe straty z powodu osypywania

uszkodzenie ziarna w czasie zbioru – charakterystyka

uszkadzanie, łamanie ziarniaków w czasie zbioru kombajnowego występuje z powodu źle ustawionych sit w kombajnie lub zbyt niskiej wilgotności ziarna przy zbiorze

na czym polega wieloetapowy zbiór zbóż?

1. koszenie żniwiarka ją lub snopowiązałką w fazie dojrzałości woskowej przy wilgotności ziarna 26-28%; 2. Zostawienie snopów, do susza nie na polu do wilgotności 15-16% (kilka-kilkanaście dni); 3. zwożenie i stertowanie snopów

na czym polega jednoetapowy zbiór zbóż?

koszenie i omłot za pomocą kombajnów w fazie dojrzałości pełnej przy wilgotności ziarna około 16%; Warunkach niesprzyjającej pogody i nierównomiernego dosychania łanu rolnicy stosują desykację, a po kilku dniach koszenie i omłot

dasykacja – co to?

chemiczne dosuszenie roślin na polu

zbiór słomy

słoma zbierana jest najczęściej, gdy jest potrzebna na ściółkę czy pasze objętościowe; zbierana jest trasami klasycznymi (bele prostopadłościenne), prasa mi do dużych bel, przyczepami zbierającymi; istnieje obrót towarowy słomą

rzepak –cechy istotne pod kątem zbioru

nierównomierność dojrzewania nasion czasie na roślinie; duża tendencja do pękania łuszczyn; Osypywanie nasion; Straty plonu rzepaku przy zbiorze przekraczają 20%, a w niekorzystnych warunkach sięgają nawet 30%

Sposoby zbioru rzepaku

wieloetapowy (faza dojrzałości technicznej – w praktyce niespotykany; dwuetapowy; jednoetapowy (zbiór kombajnem fazie dojrzałości pełnej (wilgotność nasion 15%), duże straty z powodu osypywania, zbiór po desykacji)

Strączkowe – faza dojrzałości

charakteryzują się nierównomiernością dojrzewania strąków (głównie łubin i seradela) oraz wyleganiem fazie dojrzewania (groch siewny, peluszka, wyki)

Peluszka – inna nazwa

groch pastewny

zbiór okopowych – charakterystyka

najtrudniejszy i najbardziej pracochłonny element tech. prod. ziemniaka, decyduje o jakości plonu; od sposobu zbioru zależy jakość ziemniaków jadalnych i dla przetwórstwa; Trwałość przechowalnicza (uszkodzenia wpływają na rozwój chorób przechowalniczych)

Technologia zbioru ziemniaków

przygotowanie plantacji do zbioru – niszczenie łęcin (metodą mechaniczną, chemiczną lub mechaniczną-chemiczną; zbiór ziemniaków 2 fazowy– wykopanie ziemniaków kopaczkami, a następnie zbiór ręczny lub przy pomocy kombajnu

zbiór buraków– co powoduje straty ilościowe i jakościowe?

nieprawidłowy termin zbioru; Przestarzała technologia; Źle wyregulowane maszyny

technologie zbioru buraków

zbiór trójetapowy wycofany z praktyki rolniczej; Zbiór dwuetapowy – najmniejsze zainteresowanie; zbiór jednoetapowy – przy pomocy kombajnu przyczepianego lub samojezdnego

Co wpływa na jakość zielonki?

termin zbioru (stadium rozwojowe rośliny, opóźniony termin zbioru powoduje wzrost włókna); nawożenie; skład botaniczny; czystość; świeżość

sposoby konserwacji zielonek

siano, kiszonki, susz, sianokiszonki

ile procent wody ma zielonka?

80%

siano – charakterystyka

zbiór na początku kwitnienia; zawartość białka około 18%, włókna 27%, mała lub średnia zawartość karotenów; pasza dla przeżuwaczy

sposoby suszenia siana

naturalny (na pokosach, rusztowaniach) – straty skład. pok. 20-50% (zależnie od pogody podczas suszenia); kombinowany – do 40% wilgotności na polu, dalsze suszenie w stodołach przy pomocy wentylatorów zimnym i gorącym powietrzem, straty skład. pok. 10-20%

Jakie okresy wyróżnia się procesie słyszenia naturalnego?

okres I – od chwili skoszenia roślin do ich obumarcia (spadek zawartości wody <40%); okres II (dosuszanie) – od obumarcia do pełnego wysuszenia (zawartość wody 18-20%)

straty w procesie słyszenia naturalnego

zachodzenie proc. fizjo.–węglowodany; mech.; wypłukiwanie skład. pokarm.–cukry, wit., zw. min., wolne am-kw.; długotrwałe działania pr. słonecznych – karoteny i zw. aromatyczne; działanie drobnoustrojów; podczas przechowywania – karoteny

Kiszonka – co to?

pasza powstająca w proc. zakiszania w odpowiednio ubitej i przykrytej masie; drobnoustroje (szczególnie bakterie kw. mlek.) w drodze fermentacji produkują z cukrów rozp. w wodzie kw. org., głównie kw. mlek., które są środkami konserwującymi

Z czego można robić kiszonkę?

z zielonki, ziemniaków, wysłodków

Kiszonka – charakterystyka

zbiór traw, bobowatych – początek kwitnienia; pH ~4; motylkowa te należą do roślin trudno piszących się, konieczne są dodatki ułatwiające przebieg procesów fermentacyjnych; najtańsza pełnowartościowa pasza w żywieniu zimowym przeżuwaczy

Kiszonka – straty wartości pokarmowych

30% przy kiszeniu zielonych świeżych bez dodatków; mniej niż 10% przy kiszeniu zielonek podsuszonych z dodatkami

czynniki wpływające na przebieg fermentacji

skład paszy (obecność cukrów łatwo strawnych ułatwia kiszenie, dużo włókna surowego – kiszonki pleśnieją, dużo białka – trudno się zakiszają); warunki beztlenowe (dokładne pocięcie i ugniecenie); temperatura (25-35°C); czystość zakiszanego materiału

Jakie dodatki stosuje się w celu ułatwienia zapisania surowca?

bogate w cukry proste (melasa, susz buraczany); bogate w skrobię (ziemniaki); preparaty mikrobiologiczne (szczepy bakterii kwasu mlekowego) l preparaty z udziałem kwasów organicznych (propionowego, mrówkowego, a także sole)

Jaki procent suchej masy zawierają kiszonki?

kiszonki świeże zawierają do 29% suchej masy; przywiędnięte, podsuszone 40-60%

Sianokiszonka – co to?

rodzaj kiszonki przygotowanej spod suszonej zielonki (40-60% s.m.); można przechowywać w belach, silosach lub pryzmach; dodatki kiszonkarskie

Susz – produkcja

zbiór w fazie pąków kwiatowych; po skoszeniu i rozdrobnieniu zielonki na sieczkarniach, szybkie suszenie suszarniach podłogowych, bębnowych, taśmowych (140-150°C) lub pneumatycznych (500-1000°C)

Susz – charakterystyka

7-12% wody; straty składników pokarmowych: 3-5%; zawartość białka >18%, włókna około 24%, wysoka zawartość karotenów i witamin; pasza treściwa, komponent mieszanek treściwych; W postaci sypkiej, granulatu, pelletu