WOS - Aspekty etniczne życia społecznego

Naród - definicja

To dynamiczna wspólnota (grupa społeczna) ponadstanowa, ponadwarstwowa i ponadklasowa o charakterze historycznym, powstała w wyniku procesu dziejowego jako wspólnota terytorialna.

etniczno-kulturowa (antropologiczna) koncepcja narodu (3)

1) istotne czynniki powstania narodu to język, religia, zwyczaje, historia, terytorium - główne czynniki kulturowe 2) pomagają one przetrwać narodowi nawet bez własnego państwa 3) droga od narodu do państwa

polityczna (politologiczna) koncepcja narodu (3)

1) podkreśla rolę państwa lub dążenie do jego utworzenia jako czynnik narodotwórczy 2) państwo jest gwarantem ochrony wartości jak język czy obyczaje przed obcymi wpływami 3) droga od państwa do narodu

Patriotyzm - definicja

Postawa miłości do własnego narodu przy jednoczesnym szacunku dla innych narodów.

Nacjonalizm - definicja

Postawa stawiająca wartości własnego narodu ponad inne wartości oraz postulująca podporządkowanie innych narodów interesom własnego narodu, głosząca niechęć i nietolerancję.

Szowinizm - definicja

Postawa skrajnego nacjonalizmu, charakteryzująca się bezkrytycznym stosunkiem do własnego narodu i pogarda do innych narodów.

Kosmopolityzm - definicja

Postawa wynikająca z zanikania więzi narodowych, społecznych i historycznych, ignorująca tradycję narodową na rzecz integracji ponadpaństwowej.

Ksenofilia

przeciwieństwo ksenofobii, życzliwość wobec obcych

Apartheid

Apartheid to system segregacji rasowej w RPA (1948–1994), który dyskryminował czarnoskórą większość. Osoby czarnoskóre miały ograniczone prawa, żyły w izolacji. Został zniesiony po długotrwałej walce, m.in. przez Nelsona Mandelę.

Asymilacja (wchłanianie narodu przez inny) zachodzi łatwiej, gdy (3)

grupa narodowa jest mniejsza od grupy etnicznej, w której zamieszkuje, polityka państwa sprzyja asymilacji, grupa narodowa żyje w diasporze (rozproszeniu)

natywizacja to...

proces powrotu do własnej tożsamości narodowej

Różnica między mniejszością narodową a etniczną

Mniejszość narodowa posiada własne państwo poza granicami Polski, natomiast mniejszość etniczna takiego nie posiada.

Jakie jest wymaganie aby grupa została uznana mniejszością narodową/etniczną

Przodkowie grupy musieli mieszkać na terytorium Polski od co najmniej 100 lat

Mniejszości narodowe w Polsce (9), etniczne (4), społeczności posługujące się językiem regionalnym

N: Niemcy, Ukraińcy, Białorusini, Rosjanie, Litwini, Żydzi, Ormianie, Czesi, Słowacy. E: Romowie, Łemkowie, Tatarzy, Karaimi. JR: Kaszubi, Ślązacy (od 2024 r.)

Czy Polska jest jednolita narodowościowo?

Tak, dziś na podstawie Narodowego Spisu Powszechnego z 2021 r. wynika że w Polsce mieszka 3,7% osób deklarujących inną narodowość, podczas gdy w II RP było to ok. 27,9%.

Narodowość - definicja

Narodowość to przynależność jednostki do określonego narodu, wynikająca z więzi kulturowych, językowych, historycznych i społecznych. Jest to subiektywne poczucie tożsamości z danym narodem lub państwem.

Prawa mniejszości narodowych i etnicznych (3)

1) zachowania i rozwoju własnej tożsamości narodowej 2) zakładania instytucji o charakterze narodowym (edukacyjnych, kulturalnych itp) 3) używania i pisowni imion i nazwisk zgodnie z zasadami ich języka (pisownia w innym alfabecie podlega transliteracji)

W Polsce wobec mniejszości narodowych i etnicznych nie wolno (2)

1) stosować środków mających na celu asymilację osób należących do mniejszości bez ich woli 2) dyskryminować osób należących do mniejszości

Co daje Karta Polaka (4)

1) zwalnia z obowiązku posiadania pozwolenia na pracę w Polsce oraz pozwala na działalność gospodarczą na takich samych zasadach co obywatele PL 2) możliwość studiowania itp. 3) korzystania z opieki zdrowotnej w sprawach nagłych 4) pomoc konsula

4 przykłady państw o wielowarstwowej tożsamości narodowej

1) Królestwo Belgii 2) Królestwo Hiszpanii 3) Konfederacja Szwajcarska 4) Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

Polityki włączenia imigrantów - model unifikacji/asymilacji - założenia

Zakłada że imigranci to przyszli obywatele państwa, nie wspiera podtrzymywania ich etnicznej odrębności, przekonanie o różnicach etnicznych jako źródłach konfliktów.

Polityki włączenia imigrantów - Model integracji - założenia

Zakłada że odrębność etniczna imigrantów to ich prywatna sprawa, nie wspiera podtrzymywania etnicznej odrębności gdyż byłoby to niezgodne z zasadami równości, akceptuje istnienie odrębnych grup etnicznych

Polityki włączenia imigrantów - Model wielokulturowości - założenia

Zakłada że imigranci mają prawo do etnicznej odrębności, przynanie obywatelstwa nie oznacza likwidacji tej odrębności, wspiera i ochrania wielokulturowość, wielonarodowość i wielojęzyczność

Ludność autochtoniczna - czym jest, przykłady

Ludność autochtoniczna to rdzenna ludność danego obszaru - ludność tubylcza. Obecnie przeważnie potomkowie tych zamieszkujących swe ziemie przed kolonizacją. Przykłady: Aborygeni (Australia - 3% populacji), Buriaci (Rosja), Inuici (Kanada), Indianie (USA)