Układ pokarmowy 4 3/5

Kierunek przepływu żółci

odwrotny niż kierunek przepływu krwi – od środka zrazika ku jego obwodowy

Jakie procesy zachodzą w przewodach żółciowych?

proces modyfikacji żółci wydzielonej przez hepatocyty – dochodzi do resorpcji wody i sprzężonych kwasów żółciowych z żółci i wydzielania do niej dużej ilości dwuwęglanów

Przebieg przepływu żółci

żółć jest wydzielana przez hepatocyty do kanalików żółciowych, którymi następnie dociera do kanalików Heringa

Kanaliki Heringa – co to?

krótkie przewody łączące w części wyściełane przez hepatocyty, a w części przez sześcienne cholangiocyty

Komórki macierzyste wątroby wyścielające kanaliki Heringa – charakterystyka

są to tzw. komórki owalne, które mogą różnicować się zarówno w hepatocyty, jak i w cholangiocyty

Gdzie uchodzą kanaliki Heringa?

do najmniejszych rozgałęzień przewodów żółciowych, które są już całkowicie wyściełane przez sześcienne cholangiocyty

Gdzie uchodzi żółć z najmniejszych rozgałęzień przewodów żółciowych?

żółć przepływa do przzewodów międzyzrazikowych wysłanych niskim nabłonkiem sześciennym otoczonym tkanką łączną, a następnie przez przewody przegrodowe

Jaka jest zależność między średnica przewodów żółciowych a rodzajem nabłonka?

wraz ze wzrostem średnicy przewodów żółciowych nabłonek przechodzi w jednowarstwowy walcowaty, a w ścianie pojawiają się miocyty gładkie

W co łączą się przewody przegrodowe?

w przewody wątrobowe występujące w każdym z płatów

W co łączą się przewody występujące?

w pobliżu wnęki wątroby łączą się w przewód wątrobowy wspólny

Co dochodzi do przewodu wątrobowego wspólnego?

przewód pęcherzykowy pochodzący od pęcherzyka żółciowego, tworząc przewód żółciowy wspólny uchodzący w dwunastnicy

Jaką budowę mają ściany dużych przewodów żółciowych?

mają budowę warstwową (brak blaszki mięśniowej błony śluzowej) oraz niekiedy gruczoły pęcherzykowo-cewkowe wydzielające śluz w błonie podśluzowej

Zrazik wrotny – koncepcja

z uwagi na analogię budowy wątroby z innymi gruczołami egzokrynowymi stworzono koncepcję zrazika wrotnego, w którym żółć z najmniejszych kanalików miałaby spływać do kanalika międzyzrazikowego

Zrazik wrotny – budowa

ma kształt trójkąta, którego rogi stanowią 3 sąsiadujące żyły środkowe, a jego centrum stanowi przestrzeń bramno-żółciowa z kanalikiem międzyzrazikowym; każdy zrazik wrotny stanowi część 3 zrazików anatomicznych

Co stanowi jednostkę strukturalno-czynnościową wątroby?

gronko wątrobowe

Proste gronko wątrobowe – co to?

zmiennej wielkości skupisko hepatocytów, które wyglądem przypomina kiść winogron, przez środek którego przebiega przestrzeń wrotna

Proste gronko wątrobowe z perspektywy dwuwymiarowej – budowa

patrząc na proste gronko wątrobowe z perspektywy dwuwymiarowej, zawiera ono fragmenty dwóch przylegających do siebie zrazików anatomicznych

Proste gronko wątrobowe – budowa

ma kształt czworoboku, którego boki stanowią 2 żyły centralne i 2 przestrzenie bramno-żółciowe, a oś żyłka okołozrazikowa; zgodnie z tym punktem widzenia żyła centralna leży na obwodzie zrazika wątrobowego i nazywana jest końcowym naczyniem wątrobowym

Złożone gronko wątrobowe – co to?

układ przynajmniej trzech prostych gronek wątrobowych

Agregat gronek wątrobowych – co to?

układ trzech lub czterech gronek złożonych

Co obejmuje agregat gronek wątrobowych?

obejmuje obszar wątroby unaczyniony przez naczynia okołozrazikowe odchodzące od jednej pary naczyń międzyzraziokowych, czyli minimum kilkanaście połówek zrazików anatomicznych

Z czego wynika panujący w gronku wątrobowym gradient stężenia tlenu, czynników wzrostowych i odżywczych?

wynika ze sposobu przebiegu naczyń krwionośnych i zróżnicowania czynnościowego hepatocytów

Na ile stref i ze względu na co dzielą się hepatocyty?

hepatocyty dzielą się na trzy strefy w zależności od ich odległości od naczyń krwionośnych: strefa 1 leży najbliżej żyły okołozrazikowej, a strefa 3 leży najdalej od żyły okołozrazikowej, stąd jest najbardziej wrażliwa na niedotlenienie

Czy hepatocyty stanową jednolitą populację komórek?

chociaż hepatocyty stanowią w zasadzie jednolitą populację komórek, a zatem są zdolne do wykonywania wielu różnych funkcji metabolicznych, zaznaczają się pewne różnice odnośnie niektórych ich funkcji

Hepatocyty strefy 1 – charakterystyka

wydalnie żółci; wytwarzanie żółci zależne od soli żółciowych; glukoneogeneza, glikogenoliza – wytwarzanie glukozy; detoksykacja amoniaku – cykl mocznikowy; wytwarzanie glutationu

Hepatocyty strefy 3 – charakterystyka

wydalanie miedzi; wytwarzanie żółci nie zależne od soli żółciowych; glikoliza, glikogenogeneza – wychwyt glukozy; detoksykacja amoniaku – wytwarzanie glutaminy; biotransformacja związków

Pęcherzyk żółciowy – funkcja

jest głównym miejscem gromadzenia i zagęszczania żółci (około 10x)

Ile żółci zawiera pęcherzyk żółciowy u zdrowych psów i kotów?

całkowicie wypełniony zawiera ooło 1ml żółci/kg masy ciała

Jaka część żółci produkowanej przez wątrobę jest przechowywana w pęcherzyku żółciowym?

mniej niż połowa żółci produkowanej przez wątrobę

Błona śluzowa pęcherzyka żółciowegow obkurczonym pęcherzyku – wygląd

wytwarza liczne fałdy

Pęcherzyk żółciowy – gruczoły

zawiera gruczoły, ich charakter i rozmieszczenie jest swoiste gatunkowo

Pęcherzyk żółciowy – nabłonek

nabłonek pokrywający pęcherzyk żółciowy jest wysoki, jednowarstwowy walcowaty, jego powierzchnia jest pokryta mikrokosmkami, co wskazuje na jego czynność resorbcyjną

Czy w pęcherzyku żółciowym występują komórki kubkowe?

u bydła występują komórki kubkowe

Czy w pęcherzyku żółciowym występuje blaszka mięśniowa błony śluzowej?

nie

Czy w pęcherzyku żółciowym występuje błona mięśniowa?

tak, ale jest słabo rozwinięta

Co stanowi warstwę zewnętrzną pęcherzyka żółciowego?

błona surowicza i przydanka