układ nerwowy

funkcje układu nerwowego

1. odbieranie i analizowanie bodźców płynących z narządu wewnętrznych oraz środowiska zewnętrznego 2. wywoływanie odpowiednich reakcji organizmu 3 kontrolowanie i koordynowanie pracy wszystkich pozostałych układów

Jak dzielimy układ nerwowy ze względu na sposób działania

1. autonomiczny(współczulny, przywspółczulny) 2 somatyczny

podział układu nerwowego ze względu na budowę

1ośrodkowy (mózgowie, rdzeń kręgowy) 2. obwodowy (Nerwy czaszkowe, nerwy rdzeniowe)

Co wiesz o autonomicznym układzie nerwowym

steruje pracą narządów wewnętrznych oraz procesami przemiany materii. jego działanie nie zależy od naszej woli

powiesz o somatycznym układzie nerwowym

Kontroluje pracę mięśni szkieletowych, jego działanie zależy od naszej woli

Co wiesz o dwóch częściach autonomicznego układu nerwowego

to układ współczulny i układ przywspółczulny nerwy z obu części tego układu docierają do każdego narządu I działają przeciwstawnie obie części działają jednocześnie za ich pracę odpowiada mózgowie i rdzeń kręgowy

zadania ośrodkowego układu nerwowego

1. pełni funkcję centrum kontroli 2. analizuje informacje docierające się ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego 3. przekazuje polecenia do odpowiednich narządów

zadania obwodowego układu nerwowego

1. przekazuje informację pomiędzy ośrodkowym układem nerwowym a pozostałymi częściami organizmu 2. odbiera Informacje z narządów wewnętrznych środowiska zewnętrznego

Co robi układ współczulny

uaktywnia się w sytuacji zagrożenia i silnych emocji, przygotowuje organizm do działania przyspiesza przemianę materii w komórkach, podnosi ciśnienie krwi

przykłady reakcji organizmu którymi kieruje układ współczulny

rozszerzanie źrenic, przyspieszanie akcji serca, rozszerzanie oskrzeli, hamowanie aktywności żołądka i jelit

Co robi układ przywspółczulny

odpowiada za odpoczynek, zmniejsza szybkość pracy w większości narządów, spowalnia przemianę materii, powoduje zmniejszenie ciśnienia krwi

przykłady reakcji organizmu którymi kieruje układ przywspółczulny

zwężanie źrenic, zwalnianie akcji serca, zwężanie oskrzeli, pobudzanie aktywności żołądka i jelit

Co tworzy układ nerwowy

w mózgowie, rdzeń kręgowy, nerwy

Co robi mózgowie

kontroluje i reguluje pracę wszystkich narządów

Co robi rdzeń kręgowy

przewodzi impulsy z różnych części ciała do mózgowia i z powrotem

Z czego składają się nerwy

z neuronów czyli włókien będących elementami komórek nerwowych

co robią nerwy

odchodzą od mózgowia i rdzenia kręgowego. przewodzą impulsy nerwowe między ośrodkowym układem nerwowym a resztą ciała

jak przepływa impuls nerwowy w obrębie jednego neuronu

od dendrytu do aksonu

Co to jest za Akson

pojedyncza Długa wypustka

co to jest dendryt

dendryty to liczne krótkie wypustki

Co to jest Synapsa

mała przestrzeń na którą składa się zakończenie aksonu jednej komórki, początek dendrytu kolejnej komórki, niewielka szczelina między nimi nazywana szczeliną synaptyczną. łączność między neuronami odbywa się właśnie w tej synapsie

Co to są neuroprzekaźniki

substancje chemiczne wydzielane z zakończenia aksonu jednej komórki które docierają do dendrytu następnej komórki i wzbudzają impuls nerwowy

Z czego składa się mózgowie

skład mózgowia wchodzą mózg, móżdżek, pień mózgu

zadanie mózgu

zadania związane z: wykonywaniem zamierzonych czynności, odbiorem i analizą informacji płynących z narządów, uczeniem się i zapamiętywanie, odczuwaniem emocji

funkcje móżdżku

znajduje się w tylnej części mózgowia, główne funkcje: utrzymywanie równowagi, regulowanie siły skurczów mięśni, koordynowanie ruchów

zadania pnia mózgu

kieruję wieloma funkcjami organizmu Które nie zależą od naszej woli na przykład oddychanie, praca serca i regulacja ciśnienia krwi, trawienie, utrzymywanie odpowiedniej temperatury ciała. są tu tez ośrodki kierujące czynnościami odruchowymi

jakimi czynnościami odruchowymi kierują ośrodki znajdujące się w pniu mózgu

kaszel, wymioty, połykanie, ssanie, rzucie

Kto pełni funkcję ochronne dla mózgowia

kości czaszki, trzy opony mózgowe, przestrzeń pomiędzy oponą wewnętrzną a oponą środkową wypełniona jest płynem mózgowo-rdzeniowym On również chroni oraz tłumi wstrząsy które powstają podczas poruszania się

którą stronę ciała kontroluje która półkula

prawa półkula odbiera informacje z lewej połowy ciała i kontroluje lewą połowę ciała. lewa półkula kontroluje prawą stronę ciała

za co odpowiedzialna jest lewa półkula

za myślenie abstrakcyjne, za logikę, mowę, umożliwia operowanie liczbami i zdaniami

za co odpowiedzialna jest prawa półkula

za twórczość, wyobraźnię, orientację przestrzenną, odbieranie form kolorów rytmu

Jakie warstwy wyróżniamy w budowie mózgu

istotę szarą i istotę białą

Co wiesz o istocie szarej

leży na powierzchni, jest silnie pofałdowana co zwiększa jej powierzchnię, tworzy korę mózgu – nadrzędny ośrodek kontroli. istota szara składa się z ciał komórek nerwowych

Co wiesz o istocie Białej

składa się z włókien nerwowych, przewodzi impulsy pomiędzy różnymi częściami mózgu

na co dzieli się kora mózgu

na płaty, w płatach mieszczą się ośrodki czyli skupienia komórek odpowiadające za określone funkcje

jakie ośrodki zlokalizowane są w płacie czołowym

te które sterują mową, procesami myślenia, emocjami oraz kontrolujące Pracę mięśni szkieletowych

jakie ośrodki znajdują się w płacie ciemieniowym

ośrodki czuciowe odpowiedzialne za odczuwanie dotyku, temperatury, położenia ciała w przestrzeni

jakie ośrodki znajdują się w płacie potylicznym

Ośrodek wzroku który odbiera informacje o kolorach, kształtach, i natężeniu światła

ośrodki znajdują się w płacie skroniowym

ośrodki Słuchu i Mowy odpowiedzialne za rozpoznawanie dźwięków i pamięć słuchową

zadania rdzenia kręgowego

1. przewodzenie impulsów nerwowych z różnych części ciała do mózgowia i z powrotem 2. kierowanie niektórymi procesami zachodzącymi niezależnie od naszej woli

Gdzie znajduje się rdzeń kręgowy

w kanale kręgowym utworzonym przez otwory w kręgach kręgosłupa. otaczają go błony które pełnią tę samą funkcję co opony mózgowe. jest połączony z pniem mózgu

z czego się składa rdzeń kręgowy

warstwa wewnętrzna trzy błony zwane oponami, między nimi płyn mózgowo-rdzeniowy, dalej istota biała stworzona z włókien neuronów w środku istota szara stworzona z milionów ciał neuronów

Z ilu partnerów zbudowany jest obwodowy układ nerwowy

z 12 par nerwów czaszkowych i 31 par nerwów rdzeniowych

Gdzie znajdują się Nerwy czaszkowe

nazywamy je też nerwami mózgowymi, zaczynają się w mózgowiu a kończą w narządach głowy lub przechodzą do tułowia

za co odpowiadają Nerwy czaszkowe

odbieranie bodźców z narządów zmysłów i przekazywanie ich do mózgowia, pobudzanie do skurczu mięśni głowy i szyi, które umożliwiają na przykład zmianę wyrazu twarzy oraz poruszanie oczami czy językiem

Gdzie znajdują się nerwy rdzeniowe

zaczynają się w rdzeniu kręgowym a ich nazwy pochodzą od nazw odcinków kręgosłupa w których opuszczają kanał kręgowy

Jakie są nazwy nerwów rdzeniowych i ile ich jest

8 nerwów szyjnych, 12 nerwów piersiowych, 5 nerwów lędźwiowych, 5 nerwów krzyżowych, 1 nerw guziczny

zadania nerwów rdzeniowych

1 odbieranie bodźców płynących ze skóry, głównie na tułowiu i kończynach 2 pobudzanie do skurczu przede wszystkim mięśni tułowia i kończyn

Jak dzielimy nerwy

ze względu na budowę i kierunek w jakim przewodzą impulsy nerwy czuciowe i nerwy ruchowe

jak przewodzą impulsy nerwy czuciowe

od receptorów do ośrodkowego układu nerwowego

jak przewodzą impulsy nerwy ruchowe

z ośrodkowego układu nerwowego do mięśni gruczołów

Co to jest odruch

automatyczna reakcja organizmu na bodziec, odbywa się bez udziału mózgu jest to automatyczna reakcja na przykład na oparzenie

droga impulsu nerwowego

receptor – neuron czuciowy-neuron pośredniczący – neuronruchowy-efektor(łuk odruchowy)

odruchow Co to jest Łuk odruchowy

Droga którą przebywa impuls nerwowy od narządu odbierającego bodziec do narządu wykonującego potrzebną czynność

Co to są odruchy wrodzone

to odruchy bezwarunkowe, pojawiają się automatycznie, są niezmienne, określony bodziec u każdego z nas wywoła taki sam odruch nie musimy się ich uczyć np. wydzielanie śliny w czasie jedzenia, kichanie w odpowiedzi na podrażnienie błony śluzowej nosa

Co to są odruchy nabyte

inaczej Odruchy warunkowe, powstają Poprzez częste powtarzanie danej czynności. są podstawą uczenia się, jeżeli nie będą powtarzane mogą zaniknąć, tworzą się przez całe życie

Jakie hormony wydzielane są w sytuacji stresowej

adrenalina – w początkowej fazie stresu, kortyzol – gdy stres utrzymuje się przez dłuższy czas

rodzaje stresu

krótkotrwały – pozytywny mobilizuje nas do działania. długotrwały lub silny – negatywny jest szkodliwy dla organizmu przytłacza jesteśmy niezdolni do działania

wpływ stresu na poszczególne narządy ciała – naczynia krwionośne żołądek, mózg, mięśnie, serce, narządy zmysłów, wątroba, płuca

żołądek – spowolnienie trawienia, mózg – zwiększenie aktywności, mięśnie – zwiększenie napięcia, serce - wzrost siły i częstości skurczów, narządy zmysłów – zwiększenie wrażliwości, wątroba – uwalnianie glukozy do krwi, płuca – wzrost tempa wentylacji

jakie układy zajmują się regulacją stresu

nerwowy i hormonalny

sposoby radzenia sobie ze stresem

przewidywanie trudnych sytuacji, rozładowywanie negatywnych emocji poprzez rozmowę albo aktywny wypoczynek, sen, dystansowanie się od przykrych sytuacji

Wymień najbardziej niebezpieczne substancje uzależniające

nikotyna, alkohol, narkotyki, niektóre leki

na jakie układy negatywnie oddziałuje alkohol

układ nerwowy, pokarmowy i krwionośny. również układ rozrodczy – u mężczyzn zaburza wytwarzanie plemników u kobiet przyczynia się do uszkodzenia komórek jajowych i zaburzeń cyklu miesiączkowego

Wymień używki

kofeina, nikotyna, alkohol

Do czego może prowadzić alkoholizm

marskość wątroby, wrzody żołądka i dwunastnicy, nowotwory jamy ustnej gardła i przełyku, zaburzenia rytmu pracy serca, niewydolność krążenia, zaburza funkcje intelektualne i pamięć wydłuża czas reakcji