questão  |
resposta |
walka o władzę po śmieci stefana batorego começar a aprender
|
|
podwójna elekcja: Maksymilian Habsburg (przec. Zamoj) - Zygmunt Waza (stron. zamoj) bitwa pod Byczyną wygrywa Waza
|
|
|
konflikt Zamojski vs Waza começar a aprender
|
|
waza jest przyzwyczajony do innego sposobu władzy, chce ograniczyć władzę kanclerza
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
1) prohabsburska polityka 2) ograniczenie władzy Izby Poselskiej 3) stałe podatki
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
miał sądzić wazę, bo chciał on oddać tron habsburgą wzamian za pomoc w wyprawie na moskwe
|
|
|
Rokosz zebrzydowskiego (kiedy/bitwa/dlaczego) começar a aprender
|
|
1606-1607 bitwa pod Guzowem król=Hetman Żółkiewski szlachta-mikołaj Zebrzydowski
|
|
|
rokosz zebrzydowskiego (dlaczego/jak się skończyło) começar a aprender
|
|
szlachta sprzeciwiała się reforma wazy/król wygrał, wycofał się, szlachta przeprosiła
|
|
|
wojny polsko szweckie (data/przyczyny) começar a aprender
|
|
1600-1635 walka o dominacje na morzu, pretensje polskich władców do tronu szweckiego, przyłączenie inflantów
|
|
|
wojny polsko szweckie (bitwy (5)) começar a aprender
|
|
bitwy: pod Knockenhausen, pod Dorpadem, pod Białym Kamieniem, Pod Oliwa, pod Trzciną
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
1622- szwedzi otrzymali inflanty
|
|
|
rozejm w Starym Targu (Altmarku) começar a aprender
|
|
1629 - szwedzi otrzymali inflanty, porty pruskie (prócz królewca, Gdańska i Pucka), 3,5% zysku z handlu gdańskiego
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
1635 - szwedzi wycofali się z miast pruskich, nie musimy płacić cła
|
|
|
reformy Władysława IV Wazy (3) começar a aprender
|
|
nowe porty, flota wojskowa, powiększenie liczebności wojska
|
|
|
potop szwedzki (data, przyczyny, bitwa) começar a aprender
|
|
1655-1660 Chęć Karola Gustawa do powiekszenia swojego terytorium o Polskę, bitwa pod Ujściem
|
|
|
porozumienie w Klejdanach começar a aprender
|
|
Oddanie Litwy pod panowanie Szwecji
|
|
|
traktat w Randot (data!!!) começar a aprender
|
|
1656 - podział polski pomiedzy szwecję, brandenburgia, kozacy, siedmiogród pierwszy rozbiór poslki
|
|
|
traktaty welawsko-bydgoskie (data!!!) começar a aprender
|
|
1657 - Polska zrzekła się zwierzchnictwa nad prusami książęcymi, Bytom, Lębork w lenno
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
1660 - Jan Kaziemierz zrzeka się roszczeń do tronu szweckiego, szwedzi zatrzymują inflanty
|
|
|
konfederacja w Tyszkowicach começar a aprender
|
|
szlachta zauważyła złe traktowanie przez szwedów - nawoływała do walki
|
|
|
Rozejm w Niemczy= traktat wileński começar a aprender
|
|
moskwa zawiesza wojne z Polską i oferuje pomoc w walkach ze szwecja
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
Jan Kaziemierz oddaje kraj w ręce matki boskiej, obiecuje, że gdy wygra ze szwecją poprawi los chłopów
|
|
|
konflikt z moskwą (data/przyczyny) começar a aprender
|
|
1604-1686 dążenie polskich magnatów do przejęcia majątków rosyjskich, włączenie moswy do koalicji antytureckiej, zygmunt waza chciał przejąć tron rosyjki, sojusz moskwy ze szwecją
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
okres krwawych walk o władze po śmierci Iwana IV Groźnego (jego syn ucieka z matką, gdzie ginie)
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
na dwór królewski przybywa cudownieocalały dymitr, ma poparcie u wojewody sandomieskiego w wyprawie na Moskwę, przejmuje władzę, żeni się z maryną
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
pojawia się następny cudownie ocalały dymitr, maryna go rozpoznaje, przejmuje wadzę(bitwa pod Kłuszyniem)-> Wasyl Szujski(sojusz ze szwecją)
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
zbrojne interwencje polskich magnatów w sprawy wewnętrzne
|
|
|
bitwy polsko-rosyjskie (3) começar a aprender
|
|
bitwa pod: Ochmatowem, Polonką, Cudnowem
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
polska zatrzyma ziemie smoleńską, czernihowską, siewierską
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
potwierdzenie pokoju w dywilinie, władysław zrezygnował z pretensji do tronu carskiego
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
przyłączenie lewobrzeżnej ukrainy do rosji (turcja/rosja)
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
polska utraciła na rzecz rosji ziemie smoleńska, czernihowską, siewierską, część woj. witebskiego, lewobrzeżną ukrainę
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
potwierdzał pokój w andruszowie oraz gwarantował swobode wyznania prawosławnego
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
rosjanie najechali na smoleńsk - oblężenie, polska wygrała
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
kozak wpisany do rejestru, nie musiał odrabiać pańszczyzny
|
|
|
przyczyny konfliktów z turcją (3) data começar a aprender
|
|
1620-1699 wyprawy kozackie na ziemie tureckie, ingerencje polskich magnatów w sprawy mołdawii, pierwsza odsiecz wiedeńska
|
|
|
bitwy w konfliktach z turcja começar a aprender
|
|
bitwy: pod cecorą, oblężenie chocimia, odsiecz wiedeńska
|
|
|
ziemie które zajeli turcy começar a aprender
|
|
Kamieniec podolski, podole, Kijowszczyzna, Bracławszczyzna
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
rzeką graniczną - DNIESH, polska powstrzymała najazdy kozackie, a turcja tatarskie
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
Polska otrzymuje podole, województwo bracławskie, część kijowszczyzny, zobowiązuje się płacić haracz
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
turcy otrzymują kamieniec podolski, reszta ziem do rzeczpospolitej, polska nie musi płacić haraczu
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
polska otrzymuje kamieniec podolski, podole i prawobrzeżną ukrainę
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
polska, papiestwo, wenecja, Austria, póżniej rosja, do walki z turcją
|
|
|
reformy Jana Kazimierza (3) começar a aprender
|
|
ograniczenie liberum veto, wprowadzenie vivente rege, stałe podatki i cła generalne
|
|
|
Rokosz lubomirskiego (data, przyczyny, zakończenie, bitwa) começar a aprender
|
|
1665-1666, reformy Jana Kazimierza, bitwa pod mąkwami, wygrywają wojska lubomirskiego, król rezygnuje z reform, żona umiera on abdykuje
|
|
|
przyczyny powstania chmielnickiego (4) data começar a aprender
|
|
1648-1658 różnice jezykowo-kulturowe pomiędzy polakami a ukraińcami, osłabienie prawosłąwia, Władysław IV waza zrezygnował z wojny z Turcją, osobista krzywda chmielnickiego
|
|
|
bitwy w wojnach z kozakami (8) começar a aprender
|
|
bitwy pod żółtymi wodami, Korsuniem, Piławcami, Lwów, Zamość, oblężenie Zbaraża, pod Beresteczkiem, pod Batohem
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
powiększono rejestr do 40 tys, Chmielnicki hetmanem kozaków
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
kozacy oddali ukrainę pod władanie rosji
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
rejestr ma wynosić 20 tys,
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
polska jako rzeczpospolita trojga narodów (polska, litwa, ukraina) nie doszła do skutku bo kozacy nie uwierzyli
|
|
|
straty terytorialne po wojnach w XVII wieku começar a aprender
|
|
szwecja=inflanty, Rosja=ziemie siebierska, czernichowska, smoleńska, lewo brzeżna ukraina, Brandenburgia=prusy książęce, Lębork, Bytom w lenno, Turcja= podole przej
|
|
|
skutki wojen gospodarczo-społeczne começar a aprender
|
|
wzrost obciążeń pańszczyżnianych, przymus propinacyjny, szlachta ubożeje, upadek miast, iurydyki, agraryzacja miast, kryzys monetarny, decentralizacja skarbowości
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
zmiana pozycji rp, decentralizacja włądzy
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
wzorowano na kościele Il Gesu
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
odwzorowywały drogę krzyżową, często na wzieniesieniu
|
|
|
rzeżba, malarstwo - barok começar a aprender
|
|
portrety magnatów, portrety trumienne, zmarli w pozycji siedzącej
|
|
|
|
começar a aprender
|
|
magnaci wierzyli, że pochodzą od legendarnych sarmatów, słowo o złym znaczeniu nazywano polską szlachtę, cechy: ksenofobia, wolność szlachecka, poczucie wyższośći
|
|
|
