powłoka wspólna - skóra i jej przydatki

największy organ organizmu

skóra

skóra - funkcje

ochrona narządów wewnętrznych przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi, biologicznymi, promieniowaniem UV; regulacja magazynowania wody; selektywne wchłanianie substancji; utrzymywanie temperatury ciała; odbiór bodźców

przydatki skóry (8)

gruczoły skórne; włosy; pióra; łuski i płytki; pazury i paznokcie; kopyta; dzioby; rogi i poroża

warstwy skóry

naskórek, skóra właściwa

skóra właściwa - warstwy

warstwa brodawkowata, warstwa siateczkowata

naskórek - tkanka

nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący

warstwa brodawkowata skóry właściwej - tkanka

tkanka łączna właściwa luźna

warstwa siateczkowata skóry właściwej - tkanka

tkanka łączna właściwa zbita nieregularna

która warstwa skóry właściwej łączy się z naskórkiem?

warstwa brodawkowata

tkanka podskórna - budowa

zbudowana głównie z tkanki tłuszczowej żółtej

czy tkanka podskórna jest elementem skóry?

tkanka podskórna NIE zalicza się do skóry

warstwy naskórka (5)

rogowa, jasna, ziarnista, kolczysta, podstawna

komórki naskórka (4)

keratynocyty; melanocyty; komórki Merkla; komórki Langerhansa

keratynocyty - opis

podstawowe komórki nabłonka

melanocyty - opis

zawierają ziarna melaniny (absorpcja UV)

komórki Merkla - opis

komórki mechanoreceptorowe

komórki Langerhansa - opis

komórki dendrytyczne (komórki odpornościowe)

chromatofory - definicja

komórki w kształcie gwiazdek obecne w skórze kręgowców zmiennocieplnych i głowonogów, charakteryzujące się zdolnością do aktywnego przesuwania barwnika we wnętrzu komórki, co pozwala na zmianę zabarwienia skóry

typy chromatoforów (6)

ksantofory, erytrofory, leukofory, melanofory, cyjanofory, irydofory

ksantofory - kolor

żółty

erytrofory - kolor

czerwony

leukofory - kolor

biały

melanofory - kolor

czarny lub brązowy

cyjanofory - kolor

niebieski, zielonkawy

irydofory - kolor

tęczowy opalizujący

co jest strukturą włosotwórczą?

brodawka włosa pochodząca ze skóry właściwej

co stanowi powłoczkę włosa?

keratynocyty

rdzeń włosa - opis

jest zbudowany z komórek z niewielką ilością pigmentu i keratyny; funkcja nie w pełni poznana

warstwa korowa włosa - opis

leży dookoła rdzenia włosa, zbudowana z komórek bogatych w kreatynę i ziarna melaniny

z czego zbudowana jest płytka paznokcia?

z warstw martwych keratynocytów

eponychium - co to?

macierz paznokcia i komórki macierzyste znajdujące się pod wałem paznokcia

czym różni się pazur od paznokcia?

pazur jest trwale połączony z kością a paznokieć nie

kopyto - budowa

można wyróżnić warstwy: zewnętrzną (Strarum externum), środkową (Stratum medium) i spodnią (Stratum internum); warstwa spodnia poprzeplatana jest z brodawkami skóry właściwej, powierzchnia styku dodatkowo zwiększona przez blaszki drugorzędowe

rogi - charakterystyka

puste w środku; warstwa wewnętrzna zbudowana z kości pochodzenia dermalnego zrośniętej z czaszką, część zewnętrzna pochodzenia nabłonkowego; nie są sezonowo zrzucane

rogi widłorogów - opis

kość nie jest pusta, rozgałęzienia są zbudowane tylko ze zrogowaciałego naskórka i są sezonowo zrzucane

poroże - charakterystyka

struktura zbudowana z tkanki kostnej (zewnątrz zbita, wewnątrz gąbczasta); sezonowo zrzucane, a na ich miejsce rosną nowe, początkowo przykryte skórą, która następnie odpada

rogi żyrafy - opis

struktura nietypowa - są to struktury kostne pokryte skórą; powstają poprzez kostnienie wyrastających wypustek typu kostnego

rogi nosorożców - opis

wytwór stricte naskórkowy, w całości zbudowane z keratyny; obcięte mogą z czasem odrosnąć

dzioby ptaków - charakterystyka

osadzone na tkance kostnej gąbczastej, pokrytej warstwą skóry właściwej i naskórkiem oraz grubą warstwą zrogowaciałą o nazwie Rhampotheca

pióra - charakterystyka

struktura analogiczna do włosa, ale bardziej od niego skomplikowana; wyrasta z brodawki pióra; powstaje podobnie do włosa

łuski gadów - charakterystyka

mogą mieć zróżnicowany kształt i rozmiar; struktury stricte naskórkowe, zbudowane z kilku warstw

róg kameleona, łuski krokodyla, tarczki żółwi i krokodyli - budowa

podwójna struktura: są zbudowane z elementu naskórkowego i leżącej pod nim płytki kostnej stanowiącej element szkieletu dermalnego

zrzucanie skóry przez węże i jaszczurki

u gadów mających tylko łuski pochodzenia naskórkowego następuje pełna synchronizacja zrzucania zewnętrznej warstwy łusek; następnie następuje odróznicowanie nowej warstwy pod warstwą zrzucaną

łuski ryb - charakterystyka

element szkieletu dermalnego (podobnie jak płytki kostne gadów); czyli kostnym wytworem skóry właściwej; naskórek ryb zawiera na powierzchni liczne komórki śluzowe na powierzchni nabłonka wielowarstwowego; łuski z zewnątrz przykryte są skórą

pochodzenie ewolucyjne zębów

uważa się, że zęby właściwe u ryb doskonałokostnych i kręgowców lądowych są prawdopodobnie ewolucyjną pochodną łusek