|
questão |
resposta |
|
Nemo est iudex in propria causa começar a aprender
|
|
Nikt nie może być sędzią we własnej Sprawie
|
|
|
|
Non ex regula ius sumatur, sed ex iure quod est regula fiat começar a aprender
|
|
Reguły nie tworzą prawa, lecz się z niego wywodzą
|
|
|
|
Non exemplis, sed legibus iudicandum est começar a aprender
|
|
należy orzekać na podstawie ustaw, a nie naśladować wcześniejsze rozstrzygnięcia
|
|
|
|
Non omne quod licet honestum est começar a aprender
|
|
Nie wszystko, co dozwolone, jest uczciwe
|
|
|
|
Optima est legum interpres consuetudo começar a aprender
|
|
Zwyczaj jest najlepszą wykładnią ustawy
|
|
|
|
Pacta sunt servanda começar a aprender
|
|
|
|
|
|
Publicum ius est, quod ad statum rei romanae spectat começar a aprender
|
|
Publicznym prawem jest to, które ma na względzie dobro państwa rzymskiego
|
|
|
|
Privatum quod ad singulorum utilitatem começar a aprender
|
|
prywatnym [prawem jest to,] które ma na względzie dobro jednostek.
|
|
|
|
Quod ad ius naturale attinet, omnes homines aequales sunt começar a aprender
|
|
Zgodnie z prawem naturalnym wszyscy ludzie są równi
|
|
|
|
Roma locuta, causa finta começar a aprender
|
|
Rzym przemówił (orzekł), sprawa skończona
|
|
|
|
Salus populi (publica, rei publicae) suprema lex esto começar a aprender
|
|
Dobro ludu (publiczne, państwa) niechaj będzie najwyższą ustawą (prawem)
|
|
|
|
Sanctiones vocamus legum eas partes, quibus poenae constituuntur começar a aprender
|
|
Sankcjami nazywamy te części ustaw, w których ustanawiane są kary
|
|
|
|
Sententia facit ius (inter partes) começar a aprender
|
|
Wyrok tworzy prawo (pomiędzy stronami)
|
|
|
|
Servi legum sumus, ut liberi esse possimus começar a aprender
|
|
Jesteśmy sługami prawa, abyśmy mogli być wolni
|
|
|
|
Simplicitas legibus amica começar a aprender
|
|
Prostota [jest] przyjaciółką ustaw
|
|
|
|
Si vis pacem, cole iustitiam começar a aprender
|
|
Jeśli chcesz pokoju, pielęgnuj sprawiedliwość
|
|
|
|
Summum ius summa iniuria começar a aprender
|
|
Najwyższe prawo [bywa] najwyższym bezprawiem
|
|
|
|
Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio começar a aprender
|
|
gdzie taki sam sens ustawy, takie samo postanowienie ustawy
|
|
|
|
Ubi ius, ibi remedium começar a aprender
|
|
W takich samych okolicznościach należy stosować takie same rozwiązania prawne
|
|
|
|
Ubi societas, ibi civitas ibi ius começar a aprender
|
|
Gdzie prawo, tam i środek do jego realizacji
|
|
|
|
Verba cum effectu accipienda começar a aprender
|
|
Gdzie społeczeństwo, tam też państwo, tam też prawo
|
|
|
|
cta publica probant se ipsa começar a aprender
|
|
Dokumenty urzędowe świadczą same za siebie
|
|
|
|
Actor sequitur forum rei começar a aprender
|
|
|
|
|
|
Adoptio naturam imitator começar a aprender
|
|
Przysposobienie naśladuje naturę
|
|
|
|
Ambulatoria enim est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum começar a aprender
|
|
Wola spadkodawcy może być zmieniona aż do jego śmierci
|
|
|
|
Bis de eadem re agere non licet começar a aprender
|
|
Nie wolno procesować się dwa razy w tej samej sprawie
|
|
|
|
Casus a nullo praestatur começar a aprender
|
|
Za przypadek nikt nie odpowiada
|
|
|
|
Dies interpellat pro homine começar a aprender
|
|
Termin wzywa za człowieka
|
|
|
|
Factum executoris factum partis começar a aprender
|
|
Czynność przedstawiciela jest czynnością strony
|
|
|
|
Genera non pereunt começar a aprender
|
|
|
|
|
