HISTORIA ANTROPOLOGII

WIEK XVII

jednostka a społeczeństwo, filozofowie i prawnicy

Hugon Grocjusz

XVII w. / społeczna natura ludzi - dążenie do tworzenia społeczności („Trzy księgi o prawie wojny i pokoju”)

Samuel Pufendorf

XVII w. / społeczeństwo i natura ludzka są nierozdzielne (kontynuacja myśli Grocjusza)

Thomas Hobbes

XVII w. / umowa społeczna: ludzie się umawiają na pewne reguły wg których będą później żyć

John Locke

XVII w. / stan natury = stan pokoju (społeczeństwo powstało, by rozstrzygać spory)

WIEK XVIII, oświecenie

Jean Jacques-Rousseau (nierówności), orang-outang, dzikie dzieci, szlachetne dzikusy, spór Lorda Monboddo i Lorda Kamesa, Monteskiusz (każdy człowiek ma „ducha” narodu), August Comte, antropologia „kija” - ewolucjonizm i straszne metody zdobywania wiedzy

JEAN JACQUES ROUSSEAU

umowa społeczna a rząd - rządy istnieją po to, by żyło nam się dobrze, typy nierówności - nasz wygląd, natura i urodzenie się w nierównej klasie

DZIKIE DZIECI

wychowywajace się z jakiegoś powodu w lesie, później trafiały do społeczeństwa - niektóre potrafiły się przystosować a niektóre nie - wniosek oświecenia: wychowanie w kulturze jest NIEZBĘDNE DO PRZYSTOSOWANIA SIĘ DO ŻYCIA W SPOŁECZEŃSTWIE

ORANG-OUTANG

oświecenie: orangutany nie mówią, ale również niektóre dzieci nie mówią, wiec orangutany powinny być uznawane za ludzi

SZLACHETNE DZIKUSY

(Dryden, 1692) idealizowani ludzie żyjący w zgodzie z naturą, korzystający z jej dóbr żyjący w Ameryce (pogląd zachodni)

SPÓR LORDÓW MONBODDO I KAMESA

Monboddo (skoro dzieci dzikie są ludźmi, to grupy rdzenne, które mają swoje inne języki, też są ludźmi równymi z europejczykami - szeroka def człowieka), Kames (wąska def czlowieka-to nie europejczycy, są na innym levelu)

IDEA MONOGENEZY

XIX w. / (gatunek ludzki wyewoluował w Afryce środkowej, koło jeziora Wiktorii i stamtąd rozprzestrzenił się po całym świecie) / NARODZINY ANTROPOLOGII

BARTOLOME DE LAS CASAS

XVI w., Hiszpan / świadek rzezi na tubylcach na Kubie, pierwszy obrońca praw rdzennego człowieka, „Ósme remedium” - program zadościuczynienia koloniom, odszkodowania, dbanie o dobrostan - nie wcielone w życie

XX-WIECZNE NURTY ANTROPOLOGII

Ewolucjonizm (E Tylor, L H Morgan, J Frazer), relatywizm (F Boas), funkcjonalizm (B Malinowski, A Radcliffe-Brown), strukturalizm (C Levi-Strauss)

EWOLUCJONIZM

dziś teoria nieaktualna, ale jej resztki pokutują jeszcze gdzieniegdzie. Zakładał, że ludzie rozwijali się wzdłuż jednej linii; niektóre grupy bardziej zaawansowane, inne mniej, lecz dążyły w tym samym kierunku

RELATYWIZM

każde zjawisko z każdej kultury musi być rozpatrywane w jej kontekście, nie np przez pryzmat wartości europejskich

FUNKCJONALIZM

Wszelkie zjawiska kulturowe i społeczne są ważne - spełniają określone funkcje w ramach systemu, w którym istnieją - aby jakoś wspierać społeczeństwo

STRUKTURALIZM

struktura w społeczeństwie jest ważniejsza niż działania społeczne - nieuświadomiona, ale wszyscy według struktury działamy