Egzamin 2

Skala BMI

<16 wygłodzenie, 16 - 16,99 wychudzenie, 17 - 18,49 niedowaga, 18,5 - 24,99 wartość prawidłowa, 25 - 29,99 nadwaga, 30 - 34,99 otyłość I*, 35 - 39,99 otyłość II*, > 40 otyłość III*

1 g tkanki tłuszczowej ile to kcal?

7 kcal (1 kg tk tł to 7000 kcal, -1000 kcal/dzień)

Definicja prawidłowej masy ciała

Masa ciała która odpowiada średniej masie ciała w danej grupie populacyjnej (o tym samym wieku i wzroście), za prawidłowy uznano zakres powtarzający się najczęściej. Masa ciała większa o 10-20% od prawidłowej to nadwaga, większa niż 20% to otyłość.

Definicja należnej masy ciała

To optymalna wartość masy ciała która sprzyja osiągnięciu najdłuższego życia i jest możliwa do ustalenia poprzez badania epidemiologiczne. Jest o 10% mniej od praw masy ciała. U dzieci wykorzystuje się siatki centylowe (zależność wzrostu i mc do wieku).

Wzór Broca

Należna masa ciała = wzrost cm - 100, zmodyfikowany do - 10% dla kobiet i - 5% dla mężczyzn.

Wzór Broca-Brugsha

nmc = wzrost cm - 100 dla wzrostu 155-165, - 105 dla 166-175, -110 dla 176-185 cm

Wskaźnik WHR

K > 0,8 , M > 1 otyłość androidalna, brzuszna, typu jabłko, K < 0,8 , M < 1otyłość gynoidalna, udowo-pośladkowa, typu gruszka, istnieje też otyłość uogólniona - równomiernie w całym ciele, otyłość regionalna - w jednym miejscu

Otyłość hiperplastyczna, hipertroficzna i mieszana

Hiperplastyczna - uwarunkowana zwiększeniem się liczby adipocytów, hipertroficzna - wzrost objętości adipocytów, mieszana - wzrost liczby i objętości adipocytów.

Fazy rozwoju otyłości

Dynamiczna i statyczna

Prawidłowa zawartość tkanki tłuszczowej

u dorosłych kobiet 20 – 25 %, u dorosłych mężczyzn 10 – 20 %, u bardzo aktywnych fizycznie kobiet 8 – 12 %, u bardzo aktywnych fizycznie mężczyzn 4 – 5 %

Białka, tłuszcze, węglowodany, błonnik i owoce i warzywa w diecie ubogoenergetycznej

0,9 g/kg nmc, 20-25 % (50% to białka pełnowartościowe), tłuszcze roślinne max 25% (25-30 wg Bujko), węgle złożone min 130g, błonnik min 25-30 g, 750g warzyw i owoców

Ile kcal ma 1 g alkoholu (etanolu)?

7 kcal

Czym jest dieta VLED? Jakie ma wady?

Dieta bardzo ubogoenergetyczna - max 3 mies, stosowana gdy niezbędna jest utrata masy ciała a standardowe leczenie dietetyczne nie przynosi efektów. Wady - obniżenie PPM, duży ubytek beztłuszczowej masy ciała, możliwe niedobory, brak zmiany złych nawyków.

Czym jest dysfagia?

Wrażenie utrudnionego połykania spowodowane zaburzeniem przechodzenia połkniętych pokarmów przez przełyk. Występuje często w chorobach przewodu pokarmowego.

Czym jest GERD?

Zarzucanie treści żołądka do przełyku spowodowane niesprawnością dolnego zwieracza przełyku LES, skutkuje to szeregiem dolegliwości czego przyczyną jest drażnienie ścian przełyku przez kwas solny.

Jakie substancje osłabiają działanie LES?

nikotyna, kakao, kawa, herbata (kofeina, teobromina, teofilina) i alkohol, mięta, cebula, czosnek, pieprz, curry, cytrusy, stres, otyłość

Objawy GERD, jakie produkty nasilają GERD?

Zgaga kwaśne i puste odbijania zarzucanie treści pok ból i pieczenie w nadbrzuszu dysfagia czkawka nudności wymioty bolsene przełykanie kaszel nasilają się po posiłku, w pozycji schyl lub leż. Tłuste, bardzo kwaśne, słodkie, ostre przyp, nap gaz alkohol t

Czym jest ostre zapalenie przełyku i jak się objawia?

To podrażnienie ścian przełyku po wypiciu żrącej substancji (kwas, zasada) inne przyczyny to oparzenie, uraz mechaniczny, zakażenia bakteryjne. Silny piekący ból i pieczenie za mostkiem nasilające się przy przełykaniu też wymioty fusowato-krwawe, ślinotok

Leczenie ostrego zapalenia przełyku

Początkowo całkowite żywienie pozajelitowe. W miarę poprawiania się stanu pacjenta wprowadza się dietę płynną, następnie płynną wzmocnioną, dietę papkowatą i stopniowo przechodzi się do żywienia normalnego.

Przewlekłe zapalenie przełyku i leczenie

Jest wywołane przez GERD lub zakażenia, często choroba jest bezobjawowa lub objawy są podobne do GERD. Leczenie polega na eliminacji choroby podstawowej. Dieta typowa w GERD, a gdy występują problemy z połykaniem - dieta papkowata.

Dieta w ostrym zapaleniu żołądka oraz przewlekłym (typu ABC)

Ostre- dieta płynna, wzmocniona, papkowata, podstawowa. Przewlekłe- dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie żołądkowe.

Czym jest wrzód trawienny? Gdzie się pojawia i główna przyczyna.

Jest to ograniczony ubytek błony śluzowej, sięgający w głąb do blaszki mięśniowej (nadżerka to ubytek tylko w błonie śluzowej). Powstaje w żołądku, dwunastnicy lub rzadziej w dolnej części przełyku. Główną przyczyną jest Helicobacter pylori. Często krwawi

Objawy choroby wrzodowej

Przebieg może być bezobjawowy aż do wyraźnych dolegliwości bólowych. W przypadku wrzodu dwunastnicy ból pojawia się w nocy i na czczo lub późno po posiłku, zmniejsza się po przyjęciu posiłku. Wrzód żołądka - natychmiast po posiłku. Zgaga, kwaśne odbijanie

Charakterystyka diety łatwostrawnej z ograniczaniem substancji pobudzających wydzielanie żołądkowe

białko 1,2 g/kg mc (60-65% pełnowartościowe - wiąże nadmiar HCl, mleko), tłuszcz do 30% (hamuje wydzielanie i motorykę żołądka), łatwostrawne węgle to uzupełnienie, błonnik do 20g, słabe roztwory cukru, posiłki - papkowate, niewielkie objętości, optym tem

Etapy powstawania miażdżycy. Kiedy miażdżyca daje objawy?

plamka tłuszczowa -> blaszka włóknista -> blaszka miażdżycowa -> powikłana blaszka miażdżycowa (zwapnienie, martwica, zakrzep), Objawy pojawiają się gdy przepływ krwi w zmienionej miażdżycowo tętnicy zmniejszy się o 50-75%.

Jakie są objawy miażdżycy?

Bardzo długo przebiega bezobjawowo, choroba niedokrwienna serca, otępienie starcze, chromanie przestankowe (miażdżyca naczyń obwodowych). Objawy drastyczne: ból niedokrwienny, zawał serca, udar mózgu, zgorzel części kończyny dolnej.

Prawidłowe stężenia lipidów we krwi

cholesterol całkowity TC < 190 mg/dl * cholesterol LDL < 115 mg/dl * cholesterol nie-HDL < 130 mg/dl * cholesterol HDL K>48-50 M>40 mg/dl * triglicerydy TG < 150 mg/dl

Prawidłowy stosunek kwasów omega-6 do omega-3 oraz stosunek KW w diecie o kontrolow zaw KT

od 1 do 4-5 * NKT: WNKT: JNKT 0,7 : 0,8 : 1,5 (wg Bujko WNKT: NKT 0,9-1)

Wymień zaburzenia lipidowe (dyslipidemie)

hiprcholesterolemia (chol LDL lub triglicerydów TG lub mieszana), wysokie TG, niskie HDL, zespół chylomikronemii - wysokie TG i TC

Zastosowanie diety o kontrolowanej zawartości kwasów tłuszczowych i cel

Hiperlipidemia (hipercholesterolemia, hipertriglicerydemia lub mieszana), miażdżyca, profilaktyka choroby niedokrwiennej serca. Celem jest zmniejszenie stężenia lipidów w surowicy krwi oraz dostarczenie wszystkich niezbędnych składników odżywczych.

Charakterystyka diety o kontrolowanej ZKT

Białko 0,9 g/kg mc (chude prod zwierzęce, ryby, strączki), tłuszcze 25-30% (8% z WNKT, wg Bujko 1-2%), cholesterol do 300 mg -> 200 mg, węgle złożone 55-60%, łatwo przyswajalne max 10%, błonnik 30-40g, 700g warzyw i owoców bo antyoksydanty, sól do 5g.

Jaki wpływ na profil lipidowy mają węglowodany łatwo przyswajalne?

Zwiększają stężenie triglicerydów w surowicy oraz VLDL w wątrobie.

Jaki wpływ ma błonnik rozpuszczalny na wchłanianie lipidów?

Wiąże cholesterol i kwasy żółciowe zwiększając ich wydalanie.

Jaki wpływ na profil lipidowy mają sterole roślinne?

W ilości 2-3 g/dobę obniż poziom chol całk oraz chol LDL w surowicy krwi o 10 – 20%, zwięk wydalanie chol na zasadzie konkurencji podczas wchłaniania w jelitach, suplementacja zalecana jest u osób z hipercholes i zwiększonym ryzykiem powikłań miażdżycy.

Jaki jest wpływ izomerów trans na organizm?

Są wyłącznie źródłem energii, podwyższają stężenie cholesterolu całkowitego i LDL, obniżają HDL, podwyższają stężenie insuliny we krwi w odpowiedzi na obciążenie glukozą, osłabiają układ immunologiczny, hamują aktywność delta-6-desaturazy.

Jaka dieta w przewlekłej niewydolności serca?

sód do 2-3 g dziennie, dieta łatwostrawna, kofeina zakazana, ważna jest kontrola masy ciała

Czym jest litogenność żółci?

Przesycenie żółco cholesterolem co powoduje wytrącanie się kamieni cholesterolowych. Jest to zjawisko pochodzenia wątrobowego (lub nawet ustrojowego) niż pęcherzykowego.

Jakie są objawy kamicy żółciowej?

Często przebiega bezobjawowo, typowy objaw to epizodyczny silny ból brzucha zwany kolką wątrobową (w prawym podżebrzu po posił) wzdęcia, puste odbijania, zgaga, uczucie pełności lub ucisku w nadbrzuszu po spożyciu posiłku, nietolerancja tłustych posiłków.

Jaka dieta w czasie silnej kolki wątrobowej?

W okresie napadu kolki w ciągu pierwszych 24-48 h nie podaje się żadnych pokarmów. Po ustąpieniu dolegl dieta płynna, następnie rozszerza się dietę o suchary, puree ziem, chudy twarożek mięso mleko, przetarte owoce i warzywa (płynna wzmoc) aż do łatwost).

Jaka dieta w kamicy żółciowej? Opis.

Łatwostr z ogr tłuszczu - do 20% tłuszczu (wg Bujko 20-25%) jedynie przy biegunkach tłuszczowych i złej tolerancji tłuszcz bardziej się go ogran i stosuje się MCT, białko 0,9 g/kg, węgle to uzup, błonnik do 20g, mało prostych, eliminujemy żółtko cholest.

Dieta w ostrym zapaleniu woreczka żółciowego.

1 doba głodówka z podawaniem ogrzanych płynów, soki herb słodzoną. 2 doba dieta kleikowo-owocowa zwiększanie ilości płynów. Po 3 dobie łatwostrawna z ogr tłuszczu.

Zastosowanie diety łatwostrawnej z ograniczeniem tłuszczu

Ostre i przewlekłe zapalenie wątroby, marskość wątroby, ostre i przewlekłe zapalenie trzustki, przewlekłe zapalenie pęcherzyka i dróg żółciowych, kamica żółciowa, wrzodzejące zapalenie jelita grubego w okresie zaostrzenia choroby.

Co jest przyczyną ostrego zapalenia trzustki?

Istotą OZT jest wewnątrzkomórkowa aktywacja enzymów proteolitycznych w komórkach pęcherzyka trzustki co prowadzi do zapoczątkowania procesów trawienia wewnątrz komórek trzustki przez enzymy proteolityczne (trypsyna, chymotrypsyna)- samostrawienie narządu.

Dieta w OZT o ostrym przebiegu

1. głodówka, w 2-3 dobie żywienie dojelitowe przez cewnik a żywienie drogą doustą po polepszeniu się stanu chorego i powrocie perystaltyki jelit zgodnie z żywieniem chorych o lekkim przebiegu.

Dieta w OZT o lekkim przebiegu

3-4 doby głodówka z intensywnym nawadnianiem i wyrównaniem elektrolitów następnie żywienie doustne (1 posiłek 150-250 kcal i 3-4g tłuszczu) jeśli ok -> dieta półpłynna, łatwos o niskiej zaw tłuszczu ok 1200-1500 kcal -> stopniowo do łatws o nisk tł i izok

Dieta w przewlekłym zapaleniu trzustki

Często występuje niedożywienie więc dieta wysokokaloryczna, łatwostr z ogr tłuszczu do 20%, 5-6 posiłków o małych objętościach. Wg nowszych doniesień nie ma potrzeby ogr tłuszczu jeśli pacjent supl enzymy trzustkowe - wyjątkiem jest biegunka tłuszczowa.

Dieta w ostrym i przewlekłym wirusowym zapaleniu wątroby (typu ABCDEG)

Dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu, do 20% (zależy od tolerancji), białko 1,2-1,5 g/kg nmc, całkowity zakaz spożywania alkoholu, ok pół roku.

Dieta w marskości wątroby

Bardzo ważna jest ocena stanu odżywienia- często niedożywienie, białko 1-1,2 g/kg, tłuszcz 30-50%, nie musi być lekkostrawna.

Czym jest ciśnienie tętnicze?

Jest pochodną przepływu krwi i oporu dla przepływu w układzie krążenia, a zaburzenia regulacji jednego lub obu tych parametrów leżą u podstaw rozwoju nadciśnienia tętniczego - siła z jaką krew działa na naczynia.

Czym jest nadciśnienie tętnicze? Jak je rozpoznajemy?

Jest to podwyż skurczowego i/lub rozkurczowego ciś tęt o charakterze pierwotnym lub wtórnym. Rozpoz gdy w 2 pomiarach wykonanych w pozycji siedzącej po kilkumin odpoczynku, w odstępach co najmniej kilkudniowych wartości ciś tęt = 140/90 mmHg lub więcej.

Epidemialogia nadciśnienia tętniczego - na świecie i w Polsce

1 bilion ludzi na świecie choruje najczęściej w krajach uprzemysł- USA, Kanada, Australia, Japonia, Europa Zachodnia (25-50% osób). Mało zach w Chinach, Indiach, Wchodnia Afryka. W Polsce 29% populacji wyrywalność to 67% czyli 1/3 osób nie wie że choruje.

Rodzaje nadciśnienia tętniczego

1. Pierwotne (samoistne)- 95% przyp często przebiega bezobjawowo, przyczyny- geny, stres, nadwaga i ot, dyslip, cukrzyca, sól, alkohol, papierosy, >60 lat. 2. Wtórne (objawowe) 5%p występuje w przeb innych chorób. Nadc białego fartucha u dzieci 10% pop.

Klasyfikacja ciśnienia krwi

< 130 i < 85 prawidłowe * 130 – 139 i 85 – 90 wysokie prawidłowe * 140 – 159 i 90 – 99 łagodne nadciśnienie Iᵒ * 160 – 179 i 100 – 109 umiarkowane nadciśn. IIᵒ * > 180 i > 110 ciężkie nadciśnienie IIIᵒ *

Objawy nadciśnienia tętniczego

Nie ma żadnych specyficznych objawów tej choroby i nie można jej wyczuć, u niektórych pacjentów występuje uczucie kołatania i bóle w okolicy serca, bóle i zawroty głowy, duszność, pobudzenie, zmęczenie i senność.

Powikłania nadciśnienia tętniczego

Przerost mięśnia lewej komory serca, udar mózgu, zawał serca, choroba wieńcowa, niewydolność serca, miażdżyca tętnic kończyn dolnych, tętniak aorty, upośledzenie funkcji nerek, uszkodzenie naczyń siatkówki oka.

Patogeneza nadciśnienia tętniczego

zmiany i zaburzenia w: układzie RAA i układzie współczólnym, peptydy natriuretyczne i substancje pochodzące ze śródbłonka, dziedziczenie

Dieta DASH - białko, węgle, tłuszcze, błonnik

DASH - Dietary Approaches to Stop Hypertension, białko –18% energii * węglowodany –55% energii * tłuszcz ogółem –27% energii * nasycone kwasy tłuszczowe –6% energii diety, * cholesterol –150 mg/dobę, * błonnik pokarmowy –30 g/d

Dieta DASH - wapń, potas, sód, magnez, nawodnienie.

wapń –1250 mg/dobę, potas –4700 mg/dobę, sód –2300 mg/dobę, magnez –500 mg/dobę Zalecana ilość płynów to 1 – 2 l/dzień lub więcej jeśli jest to uzgodnione z lekarzem.

Wpływ modyfikacji stylu życia na obniżenie ciśnienia tętniczego (masa ciała, sód, aktyw fiz, alkohol)

Redukcja masy ciała o 5 kg pozwala na obniżenie ciśnienia średnio o 10 mmHg (5 – 20), stosowanie zasad diety DASH o 8 – 14 mmHg, ograniczenie spożycia sodu 2 – 8. Zwiększenie aktywn fiz 4-9, ograniczenie alkoholu 2-4 mmHg.

Korzyści płynące z utraty masy ciała w nadciśnieniu tętniczym.

Redukcja masy ciała przy nadwadze i otyłości zwiększa skuteczność leków hipotensyjnych i zmniejszy ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Często konieczna jest modyfikacja dawki przyjmowanych leków.

Co ograniczamy w diecie DASH?

Sód, NKT, izomery trans, cholesterol, lukrecję (kwas glicyryzynowy), napoje alkoholowe (ew. 2 kieliszki wina/d), kawa i napoje z kofeiną (<2 filiżanek/d), ograniczenie produktów będących źródłem sodu: sery twarde i topione, wędliny, pasty, sosy, konserwy.