chemia - sprawdzian (Budowa atomu, układ okresowy pierwiastków chemicznych)

Jaka jest średnica atomu wodoru?

8*10^(-11)

Przekład masy 1 unita na gramy

1u = 1,667*10^(-24)

Ile wynosi liczba atomowa Z?

Z = liczba protonów atomu

Ile wynosi liczba masowa A?

A = liczba protonów + liczba neutronów

Czym są izotopy?

Izotopy to atomy tego samego pierwiastka chemicznego, które różnią się liczbą neutronów w jądrze.

Dlaczego liczba masowa nie jest liczbą całkowitą?

Ponieważ jest to średnia ważona mieszaniny naturalnych izotopów pierwiastka. Ustalając liczbę masową, uwzględnia się rozpowszechnienie izotopów danego pierwiastka w przyrodzie.

Wymień dziedziny, w których izotopy znajdują zastosowanie.

Archeologia, energetyka, technika, medycyna

Wymień koleje powłoki elektronowe.

K, L, M, N, O, P, Q

Jak jest związek pomiędzy numerem okresu danego pierwiastka, a jego konfiguracją elektronową?

Numer okresu pierwiastka równy jest liczbie powłok elektronowych występującym w jego atomie.

Jaki jest związek grupą danego pierwiastka, a jego konfiguracją elektronową?

Cyfra jedności numeru grupy pierwiastka równa jest liczbie elektronów walencyjnych występujących w atomie pierwiastka.

Które elektrony tworzą wiązania chemiczne?

Elektrony walencyjne.

Czym jest rdzeń atomowy?

To jądro atomowe, a także elektrony niewalencyjne.

Podaj wzór na maksymalną liczbę elektronów danej powłoki.

maksymalna liczba elektronów = 2(n^2)

Wymień kolejne podpowłoki.

s, p, d, f

Jaka jest pojemność podpowłoki s?

2 elektrony.

Jaka jest pojemność podpowłoki p?

6 elektronów

Jaka jest pojemność podpowłoki d?

10 elektronów.

Jaka jest pojemność podpowłoki f?

14 elektronów.

Kiedy elektrony obsadzają jedynie podpowłoki s i p?

Gdy liczba elektronów w atomie danego pierwiastka nie przekracza 20.

Której grupy pierwiastków używamy przy skróconym zapisie elektronowym?

Pierwiastków z grupy 18. (Helowców)

Jak obliczyć liczbę elektronów kationu danego pierwiastka?

Odejmując jego ładunek od liczby elektronów atomu.

Jak obliczyć liczbę elektronów anionu danego pierwiastka?

Dodając jego ładunek do liczby atomów pierwiastka.

Jak w prosty sposób ustalić konfigurację elektronową kationu?

Przyrównując konfigurację kationu do konfiguracji ostatniego helowca.

Jak w prosty sposób ustalić konfigurację elektronową anionu?

Przyrównując konfigurację anionu do konfiguracji następnego najbliższego helowca.

Co decyduje o położeniu pierwiastka w układzie okresowym?

Liczba atomowa Z.

Jaka jest zwyczajowa nazwa pierwiastków pierwszej grupy układu okresowego?

Litowce.

Jakie są właściwości pierwiastków chemicznych, położonych w jednym okresie?

Różne.

Jakie są właściwości pierwiastków chemicznych położonych w jednej grupie?

Podobne.

Co łączy atomy pierwiastków chemicznych znajdujących się w tej samej grupie?

Liczba elektronów walencyjnych.

Co łączy atomy pierwiastków znajdujących się w tym samym okresie?

Liczba powłok elektronowych.

Jak inaczej nazywamy bloki konfiguracyjne?

Blokami energetycznymi.

Wymień kolejne bloki konfiguracyjne.

Bloki: s, p, d, f.

Co łączy atomy pierwiastków, znajdujących się w tym samym bloku energetycznym?

Typ podpowłoki, którą zapełniają elektrony walencyjne atomów danych pierwiastków.

Czym jest promień atomowy?

To odległość pomiędzy jądrem atomu, a jego elektronami walencyjnymi.

Od czego zależy promień atomowy?

Od liczby powłok elektronowych oraz siły przyciągania elektronów przez jądro.

Czym jest energia jonizacji?

Energia jonizacji to energia potrzebna do oderwania elektronu z powłoki atomu.

Jaką zależność obserwujemy pomiędzy energią jonizacji, a promieniem atomu?

Im większy jest promień atomowy, tym mniejsza jest energia jonizacji.

Na jakie 2 grupy dzielimy pierwiastki chemiczne?

Metale i niemetale.

Czym jest aktywność chemiczna pierwiastka?

Zdolnością jego atomów do oddziaływania z innymi substancjami.

Które metale są najbardziej aktywne chemicznie?

Metale znajdujące się w 1. i 2. grupie układu okresowego (np. sód, potas, rubid, cez, stront, bar).

Które niemetale są najbardziej aktywne chemicznie?

Niemetale znajdujące się w 16. i 17. grupie układu okresowego (np. tlen, siarka, fluor, chlor, brom).

Która grupa pierwiastków chemicznych jest najmniej aktywna?

Helowce.

Czym jest elektroujemność?

To zdolność atomów pierwiastka chemicznego do przyciągania elektronów.

Jaką zależność można zauważyć pomiędzy elektroujemnością a energią jonizacji pierwiastków chemicznych?

Elektroujemność wzrasta wraz z energią jonizacji.

Jaką zależność można zauważyć pomiędzy elektroujemnością a promieniem atomowym pierwiastków chemicznych?

Elektroujemność maleje wraz ze wzrostem promienia atomowego.

Która skala jest najpowszechniej stosowaną, przy określaniu elektroujemności pierwiastków?

Skala liczb wg. Paulinga.

Czy skala liczb elektroujemności wg. Paulinga posiada jednostkę?

Nie, są to wielkości bezwymiarowe.

Do jakiej konfiguracji elektronowej dążą pierwiastki chemiczne, tworząc wiązania?

Do dubletu lub oktetu elektronowego, w zależności od gazu szlachetnego, któremu są bliskie.

W jakich sytuacjach występują wiązania chemiczne niespolaryzowane?

Gdy elektroujemność pierwiastków tworzących równanie jest identyczna, a zatem najczęściej przy dwuatomowych cząsteczkach metali.

Ile maksymalnie elektronów może uwspólnić atom?

Cztery.

Gdzie występują wiązania kowalencyjne spolaryzowane?

W cząstkach zbudowanych z atomów różnych niemetali.

Na jakiej różnicy elektroujemności kończy się wiązanie spolaryzowane?

1,7.

Na czym polega polaryzacja wiązania chemicznego?

Na przesunięciu ładunku elektronów w stronę jednego z 2 atomów tworzących równanie.

Co powstaje wskutek polaryzacji wiązania chemicznego?

Dipole elektryczne.

Co charakteryzuje dipole elektryczne?

Dwa bieguny elektrostatyczne.

W jaki sposób oznaczamy wiązanie kowalencyjne spolaryzowane na wzorze kreskowym?

Grotem na linii łączącej atomy pierwiastków, trójkątem równoramiennym z podstawą skierowaną ku atomowi o większej elektroujemności lub oznaczeniem Δ+/ Δ-.

Jaki czynnik wpływa na właściwości elektrostatyczne związków chemicznych, prócz elektroujemności jego atomów?

Kształt tworzony przez atomy związku.

Jaki kształt łańcucha nie sprzyja powstawaniu dipoli?

Liniowy kształt łańcuchów związków chemicznych.

Jak inaczej nazywamy wiązanie koordynacyjne?

Wiązaniem donorowo-akceptorowym.

Na czym polega wiązanie koordynacyjne?

To pewna odmiana wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego, w której para uwspólnionych elektronów pochodzi od 1 z 2 atomów, tworzących wiązanie.

Podaj 3 przykłady związków chemicznych, w których występuje wiązanie koordynacyjne.

HNO3, NH4+, H3O+

Jaki rodzaj pierwiastków chemicznych buduje związki o wiązaniach koordynacyjnych?

Niemetale.

Jak nazywamy atom przyjmujący uwspólnioną parę elektronową w myśl wiązania koordynacyjnego?

Akceptorem.

Jak nazywamy atom oddający uwspólnioną parę elektronową w myśl wiązania koordynacyjnego?

Donorem.

Jak oznaczamy wiązanie koordynacyjne na wzorze kreskowym związków chemicznych?

Strzałką skierowaną ku akceptorowi.

Czym wiązanie jonowe?

To wiązanie chemiczne zachodzące pomiędzy cząsteczkami metali i niemetali.

W jaki sposób powstaje wiązanie jonowe?

W wyniku oderwania elektronu od atomu metalu oraz przyłączenia go do atomu niemetalu. Powstała w ten sposób siła elektrostatyczna łączy dwa wspomniane atomy.

W jakiej postaci objawiają się substancje tworzone przez wiązania jonowe?

W postaci gazu lub kryształu.

Jaka jest różnica elektroujemności pierwiastków tworzących wiązania jonowe?

Większa lub równa 1,7.

Podaj 3 różne sposoby na uzyskanie stałej konfiguracji elektronowej atomów

1. utworzenie jonu; 2. uwspólnienie elektronów poprzez wiązanie kowalencyjne; 3. uwspólnianie elektronów poprzez wiązanie koordynacyjne

W jaki sposób powstaje wiązanie metaliczne?

Powstaje ono w wyniku oddziaływania elektrostatycznego kationów metali i ich elektronów walencyjnych.

Co dzieje się z elektronami walencyjnymi kationów metali po zawarciu wiązania metalicznego?

Tworzą one chmurę elektronową poprzez uwspólnienie oraz mogą swobodnie poruszać się po objętości substancji.

Czym są oddziaływania międzycząsteczkowe?

To siły występujące pomiędzy cząsteczkami substancji.

Czym są siły van Der Waalsa?

To rodzaj oddziaływań międzycząsteczkowych, wiążący się z biegunami elektrostatycznymi dipoli.

Czym jest wiązanie wodorowe?

To oddziaływania zachodzące pomiędzy cząsteczkami związków chemicznych tworzonych przez wodór oraz inny silnie elektroujemny pierwiastek. Wiązania wodorowe wiążą się z występowaniem biegunów elektrostatycznych dipoli.

Jak oznaczamy wiązania wodorowe?

Przerywaną linią.

Jakie atomy jakich pierwiastków łączą się z wodorem, tworząc wiązania wodorowe w większych skupiskach?

Atomy pierwiastków takich jak: F, O, N.

Jaka jest minimalna różnica elektroujemności pomiędzy wodorem, a atomem drugiego pierwiastka, jeśli powstały w ten sposób związek ma tworzyć wiązania wodorowe.

0,4.

Jakie są podstawowe właściwości związków chemicznych, połączonych wiązaniami wodorowymi?

Wysoka temperatura wrzenia oraz topnienia.

Co decyduje o wiązaniu chemicznym wiążącym 2 atomy?

1. rodzaj atomów; 2. różnica elektroujemności atomów tworzących związek

Wymień typy wiązań kowalencyjnych.

1. wiązanie pojedyncze (wiązanie sigma); 2. wiązanie podwójne (wiązanie sigma + wiązanie pi); 3. wiązanie potrójne (wiązanie sigma + kilka wiązań pi)

Które typ wiązania jest silniejszy - sigma, czy pi?

Typ sigma.

Na co wpływa rodzaj wiązania chemicznego?

Rodzaj wiązania chemicznego wpływa na stan skupienia substancji, rodzaj kryształu, temperatury wrzenia i topnienia, lotność oraz rozpuszczalność substancji.